آیه ۶۳ - سوره مائده

آیه لَوْلا يَنْهاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَصْنَعُونَ [63]

چرا دانشمندان و علما [ى يهود و نصارا]، آن‌ها را از سخنان گناه آميز و خوردن مال حرام، نهى نمى‌كنند؟! چه بد و ناپسند است عملى كه انجام مى‌دادند!

۱
(مائده/ ۶۳)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ عَمْرِوبْنِ‌رِیَاحٍ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ لَهُ بَلَغَنِی أَنَّکَ تَقُولُ مَنْ طَلَّقَ لِغَیْرِ السُّنَّهًِْ أَنَّکَ لَا تَرَی طَلَاقَهُ شَیْئاً فَقَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) مَا أَقُولُهُ بَلِ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُهُ أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ کُنَّا نُفْتِیکُمْ بِالْجَوْرِ لَکُنَّا شَرّاً مِنْکُمْ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ لَوْلا یَنْهاهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ أَکْلِهِمُ السُّحْتَ ...

امام باقر (علیه السلام)- عمربن‌ریاح گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: به من خبر رسیده که گفته‌ای: هرکسی که به غیر سنّت، طلاق بدهد، طلاق او ارزشی ندارد»؟ ابوجعفر (علیه السلام) فرمود: «من این را نگفته‌ام، بلکه خداوند این را می‌گوید. آگاه باشید که به خدا اگر از روی جور و ظلم، برای شما فتوا میدادیم، از شما شرورتر بودیم؛ چرا که خدا می‌فرماید: لَوْلاَ یَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَالأَحْبَارُ عن قَوْلِهِمُ الإِثْمَ وَأَکْلِهِمُ السُّحْتَ...

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۳۲
الکافی، ج۶، ص۵۷/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۲۶۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۲، ص۱۵/ مستدرک الوسایل، ج۱۵، ص۲۸۴/ البرهان/ نورالثقلین
۲
(مائده/ ۶۳)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّ عُمَرَ‌بْنَ‌رَبَاحٍ زَعَمَ أَنَّکَ قُلْتَ لَاطَلَاقَ إِلَّا بِبَیِّنَهًٍْ قَالَ فَقَالَ مَا أَنَا قُلْتُهُ بَلِ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَقُولُهُ إِنَّا وَ اللَّهِ لَوْ کُنَّا نُفْتِیکُمْ بِالْجَوْرِ لَکُنَّا أَشَدَّ مِنْکُمْ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ لَوْ لا یَنْهاهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبارُ.

امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «عمربن‌ریاح ادّعا کرده است که شما فرموده‌ای: «طلاقی نیست مگر به دلیلی روشن»؟ فرمود: «من این را نگفته‌ام، بلکه خداوند متعال می‌گوید، به خدا سوگند! اگر ما از روی ظلم به شما فتوا بدهیم، ما از شما بدتریم؛ خداوند می‌فرماید: لَوْلاَ یَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَالأَحْبَارُ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۳۲
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۱۴۴/ العیاشی، ج۱، ص۳۳۰/ البرهان
۳
(مائده/ ۶۳)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- اعْتَبِرُوا أَیُّهَا النَّاسُ بِمَا وَعَظَ اللَّهُ بِهِ أَوْلِیَاءَهُ مِنْ سُوءِ ثَنَائِهِ عَلَی الْأَحْبَارِ إِذْ یَقُولُ لَوْ لا یَنْهاهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ قَالَ لُعِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ بَنِی‌إِسْرائِیلَ إِلَی قَوْلِهِ لَبِئْسَ ما کانُوا یَفْعَلُونَ وَ إِنَّمَا عَابَ اللَّهُ ذَلِکَ عَلَیْهِمْ لِأَنَّهُمْ کَانُوا یَرَوْنَ مِنَ الظَّلَمَهًِْ الَّذِینَ بَیْنَ أَظْهُرِهِمُ الْمُنْکَرَ وَ الْفَسَادَ فَلَا یَنْهَوْنَهُمْ عَنْ ذَلِکَ رَغْبَهًًْ فِیمَا کَانُوا یُنَالُونَ مِنْهُمْ وَ رَهْبَهًًْ مِمَّا یُحْذَرُون.

امام علی (علیه السلام)- ای مردم! از پند و اندرزی‌که خداوند دوستان خود را به خاطر سخن ملامت‌باری که بر دانشمندان یهود فرموده؛ عبرت گیرید، آنجا که [در قرآن] فرماید: لَوْ لا یَنْهاهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ، و [در آیه‌ای دیگر] می‌فرماید: لُعِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ بَنِی‌إِسْرائِیلَ؛.. لَبِئْسَ ما کانُوا یَفْعَلُونَ؛ و تنها دلیل انتقاد و بدگویی خداوند از ایشان این بود که آن افراد با اینکه اعمال منکر و ناپسند ستمکاران را مشاهده می‌کردند، ولی به‌جهت بهره‌ای که از آنان می‌بردند و هراسی که از آن برحذر بودند، در منع و بازداشتن ایشان هیچ قدمی برنمی‌داشتند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۳۲
بحارالأنوار، ج۹۷، ص۷۹/ تحف العقول، ص۲۳۷/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۶، ص۱۳۰/ مستدرک الوسایل، ج۱۷، ص۳۱۵
۴
(مائده/ ۶۳)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَإِنَّهُ إِنَّمَا هَلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ حَیْثُ مَا عَمِلُوا مِنَ الْمَعَاصِی وَ لَمْ یَنْهَهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبَارُ عَنْ ذَلِکَ وَ إِنَّهُمْ لَمَّا تَمَادَوْا فِی الْمَعَاصِی وَ لَمْ یَنْهَهُمُ الرَّبَّانِیُّونَ وَ الْأَحْبَارُ عَنْ ذَلِکَ نَزَلَتْ بِهِمُ الْعُقُوبَاتُ فَأْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ.

امام علی (علیه السلام)- کسانی که قبل از شما بودند هلاک شدند آنجا که به گناهان عمل کردند و علما و دانشمندان، آن‌ها را از آن نهی نکردند و هنگامی که آن‌ها در گناهان ثابت ماندند و علما و دانشمندان، آن‌ها را از آن نهی نکردند، عذاب‌ها بر آن‌ها نازل شد؛ پس امر به معروف و نهی از منکر کنید. (و یهود گفتند: «دست خدا بسته است». دست‌هایشان بسته باد! و به‌خاطر آنچه گفتند، از رحمت [الهی] دور شوند! بلکه هر دو دست [قدرت] او، گشاده است؛ هرگونه بخواهد، می‌بخشد. ولی این آیات، که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، بر طغیان و

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۳۲
الکافی، ج۵، ص۵۷/ نورالثقلین
بیشتر