آیه ۴ - سوره مائده

آیه يَسْئَلُونَكَ ما ذا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُكَلِّبينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللهُ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَ اذْكُرُوا اسْمَ اللهِ عَلَيْهِ وَ اتَّقُوا اللهَ إِنَّ اللهَ سَريعُ الْحِسابِ [4]

از تو سؤال مى‌كنند چه چيزهايى براى آن‌ها حلال شده ‌است؟ بگو: «هر‌آنچه پاكيزه است، براى شما حلال‌ گرديده؛ و سگ‌هاى شكارى تعليم‌ يافته كه از آنچه خداوند به شما ياد ‌داده‌ است به آن‌ها تعليم داده‌ايد از آنچه براى شما [صيد مى‌كنند و] نگاه مى‌دارند، بخوريد؛ و نام خدا را [به ‌هنگام فرستادن آن‌ها] بر آن ببريد؛ و از [نافرمانى] خدا بپرهيزيد كه خداوند سريع الحساب است».

و سگ‌های شکاری تعلیم‌یافته که از آنچه خداوند به شما یاد داده است به آن‌ها تعلیم داده‌اید از آنچه برای شما [صید می‌کنند و] نگاه می‌دارند، بخورید

۱ -۱
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَمِیلِ‌بْنِ‌دَرَّاجٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الرَّجُلِ یُرْسِلُ الْکَلْبَ عَلَی الصَّیْدِ فَیَأْخُذُهُ وَ لَا یَکُونُ مَعَهُ سِکِّینٌ یُذَکِّیهِ بِهَا أَ یَدَعُهُ حَتَّی یَقْتُلَهُ وَ یَأْکُلَ مِنْهُ قَالَ لَا بَأْسَ قَالَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ وَ لَا یَنْبَغِی أَنْ یُؤْکَلَ مِمَّا قَتَلَ الْفَهْدُ.

امام صادق (علیه السلام)- جمیل‌بن‌درّاج گوید: از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «مردی سگی را به شکار می‌فرستد و سگ، شکار را می‌گیرد و مرد چاقویی ندارد که با آن حیوان را سر ببرد، آیا باید بگذارد که سگ، حیوان را بکشد و بخورد»؟ ایشان فرمود: «مشکلی نیست؛ خداوند فرموده است: فَکُلُواْ مِمَّا أَمْسَکْنَ علَیْکُمْ. و شایسته نیست از آنچه یوزپلنگ کشته است، بخورد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۴
الکافی، ج۶، ص۲۰۴/ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۳/ عوالی اللآلی، ج۲، ص۳۱۸/ بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۶۸/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۴۷/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۲
(مائده/ ۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَال فِی کِتَابِ عَلِیٍّ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ قَالَ: هِیَ الْکِلَابُ.

امام علی (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) روایت است: علی (علیه السلام) در نامه‌ای درباره‌ی کلام خدا: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبینَ فرمود: «منظور سگ‌ها هستند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۴
الکافی، ج۶، ص۲۰۲/ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۳۱/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۴/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۳
(مائده/ ۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ قَالَ: هِیَ الْکِلَابُ وَ الْجَارِحُ الْکَاسِبُ وَ مِنْهُ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: وَ یَعْلَمُ ما جَرَحْتُمْ بِالنَّهارِ أَیْ کَسَبْتُمْ.

امام علی (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) از پدرانش روایت فرمود: از علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) در مورد کلام خدای عزّوجلّ: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ پرسش شد، فرمود: «مقصود سگ‌ها هستند و جارح کاسب است که خدا عزّوجلّ می‌فرماید: از آنچه در روز کرده‌اید، با خبر است. (انعام/۶۰) یعنی آنچه که در روز کسب کنید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۴
بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۷۵/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۱۶۹
۱ -۴
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- قَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) کَانَ أَبِی (علیه السلام) یُفْتِی وَکَانَ یَتَّقِی وَ نَحْنُ نَخَافُ فِی صَیْدِ الْبُزَاهًِْ وَ الصُّقُورِ وَ أَمَّا الْآنَ فَإِنَّا لَا نَخَافُ وَ لَا نُحِلُّ صَیْدَهَا إِلَّا أَنْ تُدْرَکَ ذَکَاتُهُ فَإِنَّهُ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ فِی الْکِلَابِ.

امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) فرمود: پدرم فتوا می‌داد و تقیّه می‌کرد و ما از صید با باز و شاهین می‌ترسیدیم، ولی اکنون دیگر هراسی نداریم و شکار آن‌ها را حلال نمی‌دانیم، مگر آنکه صید را به دست خود با چاقو سر ببریم تا بمیرد؛ چرا که در کتاب امیرمؤمنان علی (علیه السلام) است که خداوند عزّوجلّ فرمود: وَمَا علَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُکَلِّبِینَ تُعلِّمُونَهُنَّ مِمَّا علَّمَکُمُ الله فَکُلُواْ مِمَّا أَمْسَکْنَ علَیْکُمْ؛ منظور سگ‌ها است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۴
الکافی، ج۶، ص۲۰۷/ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۳۲/ الإستبصار، ج۴، ص۷۲/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۹/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۴۹/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۵
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَکْرٍ الْحَضْرَمِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ صَیْدِ الْبُزَاهًِْ وَ الصُّقُورِ وَ الْکَلْبِ وَ الْفَهْدِ فَقَالَ لَا تَأْکُلْ صَیْدَ شَیْءٍ مِنْ هَذِهِ إِلَّا مَا ذَکَّیْتُمُوهُ إِلَّا الْکَلْبَ الْمُکَلَّبَ قُلْتُ فَإِنْ قَتَلَهُ قَالَ کُلْ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ ... فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ وَ اذْکُرُوا اسْمَ اللهِ عَلَیْهِ.

امام صادق (علیه السلام)- ابوبکر حضرمی گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی شکار بازها و شاهین‌ها و یوزها و سگ‌ها پرسیدم. فرمود: «هیچ چیز را نخورید پیش از آنکه خود سرببرید تا بمیرد، مگر شکار سگان» گفتم: «اگر آن را کشت»؟ فرمود: «بخور که خدای‌تعالی فرموده است: وَمَا علَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُکَلِّبِینَ تُعلِّمُونَهُنَّ مِمَّا علَّمَکُمُ الله فَکُلُواْ مِمَّا أَمْسَکْنَ علَیْکُمْ وَاذْکُرُواْ اسْمَ الله».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۴
الکافی، ج۶، ص۲۰۴/ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۴/ بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۸۹/ العیاشی، ج۱، ص۲۹۴/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۳/ البرهان
۱ -۶
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ فِی صَیْدِ الْکَلْبِ إِنْ أَرْسَلَهُ الرَّجُلُ وَ سَمَّی فَلْیَأْکُلْ مِمَّا أَمْسَکَ عَلَیْهِ وَ إِنْ قَتَلَ وَ إِنْ أَکَلَ فَکُلْ مَا بَقِیَ وَ إِنْ کَانَ غَیْرَ مُعَلَّمٍ یُعَلِّمُهُ فِی سَاعَتِهِ ثُمَّ یُرْسِلُهُ فَیَأْکُلُ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُعَلَّمٌ فَأَمَّا خِلَافُ الْکَلْبِ مِمَّا یَصِیدُ الْفَهْدُ وَ الصَّقْرُ وَ أَشْبَاهُ ذَلِکَ فَلَا تَأْکُلْ مِنْ صَیْدِهِ إِلَّا مَا أَدْرَکْتَ ذَکَاتَهُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ: مُکَلِّبِینَ فَمَا کَانَ خِلَافَ الْکَلْبِ فَلَیْسَ صَیْدُهُ مِمَّا یُؤْکَلُ إِلَّا أَنْ تُدْرِکَ ذَکَاتَهُ.

امام صادق (علیه السلام)- زراره گوید: امام صادق (علیه السلام) در مورد صیدی که سگ شکاری صید می‌کند فرمود: «هرگاه صاحب سگ هنگام فرستادن آن بسم الله گوید؛ از آن بخورد، هر چند شکار را کشته باشد، و اگر سگ از آن خورده است از باقیمانده‌ی آن بخور، و اگر سگ تعلیم ندیده است فوری او را تعلیم دهد و همان هنگام که او را برای شکار می‌فرستد اگر چنین کرد، از آن بخورد زیرا آن حیوان شکار آموخته است، امّا جز سگ‌های شکاری هرچه را که یوز یا باز شکاری و امثال آن شکار کنند از آن نخور مگر مادامی‌که شکار را زنده بیاورند که بتوانی آن را ذبح کنی زیرا خداوند عزیز می‌فرماید: «مکلّبین» و به غیر از سگ‌ها هرچه شکار کند صیدش خوردنی نیست مگر اینکه به ذبح آن دست یابی».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۶
الکافی، ج۶، ص۲۰۵/ من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۱۵/ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۴/ بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۹۰/ العیاشی، ج۱، ص۲۹۵/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۳۹/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۶/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۷
(مائده/ ۴)

الرّضا (علیه السلام)- اعْلَمْ یَرْحَمُکَ اللَّهُ أَنَّ الطَّیْرَ إِذَا مَلَکَ جَنَاحَهُ فَهُوَ لِمَنْ أَخَذَهُ إِلَّا أَنْ یَعْرِفَ صَاحِبَهُ فَیَرُدَّ عَلَیْهِ وَ لَا یَصْلُحُ أَخْذُ الْفِرَاخِ مِنْ أَوْکَارِهَا فِی جَبَلٍ أَوْ بِئْرٍ أَوْ أَجَمَهًٍْ حَتَّی یَنْهَضَ وَ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تُرْسِلَ الْکَلْبَ عَلَی الصَّیْدِ فَسَمِّ اللَّهَ عَلَیْهِ فَإِنْ أَدْرَکْتَهُ حَیّاً فَاذْبَحْهُ أَنْتَ وَ إِنْ أَدْرَکْتَهُ وَ قَدْ قَتَلَهُ کَلْبُکَ فَکُلْ مِنْهُ وَ إِنْ أَکَلَ بَعْضَهُ لِقَوْلِهِ فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ مَعَکَ حَدِیدٌ تَذْبَحُهُ فَدَعِ الْکَلْبَ عَلَی الصَّیْدِ وَ سَمَّیْتَ عَلَیْهِ حَتَّی یَقْتُلَ ثُمَّ تَأْکُلُ مِنْهُ وَ إِنْ أَرْسَلْتَ عَلَی الصَّیْدِ کَلْبَکَ فَشَارَکَهُ کَلْبٌ آخَرُ فَلَا تَأْکُلْهُ إِلَّا أَنْ تُدْرِکَ ذَکَاتَه.

امام رضا (علیه السلام)- بدان- خدا به تو رحم کند- که چون پرنده به پرواز آید، از آنِ کسی باشد که آن را بگیرد؛ مگر آنکه صاحب معلومی داشته باشد که باید به او بازگرداند. و نمیتوان جوجه را از لانه‌اش در کوه، یا چاه یا نیزار گرفت تا زمانی که پرنده شود. زمانی که میخواهی سگ را به دنبال شکار فرستی بسم اللَّه بگو، و اگر شکار را زنده یافتی، سرش را ببر و اگر سگ آن را کشته از آن بخور؛ گرچه از آن خورده باشد، چرا که خداوند فرمود: فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ و اگر کارد نداری تا سر شکار را ببری سگ را با بسم اللَّه بر شکار روانه کن تا آن را بکشد و از آن بخور، و اگر سگت را دنبال شکار فرستادی و سگ دیگری در گرفتن شکار با او شرکت کرد از آن نخور، مگر آنکه آن را زنده یابی و سرش را ببری.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۶
بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۸۷/ فقه الرضا (ص۲۹۵/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۴/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۴/ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۹/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۴۴
۱ -۸
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْقَاسِمِ‌بْنِ‌سُلَیْمَانَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) مِنْ کَلْبٍ أَفْلَتَ وَ لَمْ یُرْسِلْهُ صَاحِبُهُ فَصَادَ فَأَدْرَکَهُ صَاحِبُهُ وَ قَدْ قَتَلَهُ أَیَأْکُلُ مِنْهُ فَقَالَ لَا وَ قَالَ (علیه السلام) إِذَا صَادَ وَ قَدْ سَمَّی فَلْیَأْکُلْ وَ إِنْ صَادَ وَ لَمْ یُسَمِّ فَلَا یَأْکُلْ وَ هَذَا مِنْ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ.

امام صادق (علیه السلام)- قاسم‌بن‌سلیمان گوید: از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «سگ شکاری فرار کرده است و درحالی‌که صاحبش او را رها نکرده، شکاری گرفته است، صاحب سگ که به بالین شکار رسید، سگ آن را کشته بود. آیا از آن بخورد»؟ فرمود: «نه، اگر صید کرده و او بسم الله گفته باشد حلال است، آنگاه می‌تواند از آن بخورد، و چنانچه سگ صید کرده و او نام خدا را نبرده است از آن نخورد، و این معنای فرمایش خداوند است که فرمود: ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِین».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۶
الکافی، ج۶، ص۲۰۵/ من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۱۶/ تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۵/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۵۷/ نورالثقلین
۱ -۹
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَن جمیل عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) سُئِلَ عَنِ الصَّیْدِ یَأْخُذُهُ الْکَلْبُ فَیَتْرُکُهُ الرَّجُلُ حَتَّی یَمُوتَ قَالَ نَعَمْ کُلْ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ: فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ.

امام صادق (علیه السلام)- جمیل نقل می‌کند: از امام صادق (علیه السلام) سؤال شد: «آیا شکاری که سگ آن را گرفته است و شکارچی رهایش میکند تا جان دهد، حلال است»؟ فرمود: «آری، بخور که خداوند می‌فرماید: فَکُلُواْ مِمَّا أَمْسَکْنَ علَیْکُمْ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۶
العیاشی، ج۱، ص۲۹۵/ العیاشی، ج۱، ص۲۹۵/ بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۹۰/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۴۱/ البرهان
۱ -۱۰
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سَمَاعَهًَْ‌بْنِ‌مِهْرَانَ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَمَّا أَمْسَکَ عَلَیْهِ الْکَلْبُ الْمُعَلَّمُ لِلصَّیْدِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَکُمُ اللهُ فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ وَ اذْکُرُوا اسْمَ اللهِ عَلَیْهِ قَالَ لَا بَأْسَ أَنْ تَأْکُلُوا مِمَّا أَمْسَکَ الْکَلْبُ مِمَّا لَمْ یَأْکُلِ الْکَلْبُ مِنْهُ فَإِذَا أَکَلَ الْکَلْبُ مِنْهُ قَبْلَ أَنْ تُدْرِکَهُ فَلَا تَأْکُلْ مِنْه.

امام صادق (علیه السلام)- سماعهًْ‌بن‌مهران گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی چیزی که سگ شکاری، [صید می‌کند و] نگه می‌دارد، پرسیدم. و آن [پرسش من درباره‌ی این] کلام خداوند متعال: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَکُمُ الله فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ وَ اذْکُرُوا اسْمَ الله عَلَیْهِ بود. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «خوردن شکاری که سگ گرفته و از آن نخورده اشکالی ندارد، و اگر پیش از آنکه شکار را بیابی سگ از آن خورده، حلال نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۸
تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۷/ الإستبصار، ج۴، ص۶۹/ العیاشی، ج۱، ص۲۹۵/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۳۷/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۵/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۱۱
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ فِی الصَّیْدِ یَأْخُذُهُ الْکَلْبُ فَیُدْرِکُهُ الرَّجُلُ حَیّاً ثُمَّ یَمُوتُ یَعْنِی فِی الْمَکَانِ مِنْ فِعْلِ الْکَلْبِ قَالَ کُلْ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی: فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ فَأَمَّا إِنْ أَخَذَهُ الصَّائِدُ حَیّاً فَتَوَانَی فِی ذَبْحِهِ أَوْ ذَهَبَ بِهِ إِلَی مَنْزِلِهِ فَمَاتَ أَوْ لَمْ یَکُنِ الْکَلْبُ الَّذِی قَتَلَهُ مُعَلَّماً لَمْ یَجُزْ أَکْلُهُ.

امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) در رابطه با شکاری که سگ گرفته و شکارچی آن را زنده یافته ولی پس از مدّتی در آنجایی که سگ شکار را گرفته، شکار جان دهد، فرمود: «بخور، خداوند عزّوجلّ میفرماید: فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ. امّا اگر شکارچی آن را زنده یافته و در ذبح آن تعلّل ورزد یا آن را به منزل خود برده و شکار جان دهد و یا سگی که آن را گرفته آموزش دیده نباشد، خوردن این شکار جایز نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۸
مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۰۶/ بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۷۶/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۱۷۰
۱ -۱۲
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَکْرٍ الْحَضْرَمِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ صَیْدِ الْبُزَاهًِْ وَ الصُّقُورِ وَ الْفُهُودِ وَ الْکِلَابِ قَالَ: لَا تَأْکُلُوا إِلَّا مَا ذَکَّیْتُمْ إِلَّا الْکِلَابَ قُلْتُ فَإِنْ قَتَلَتْهُ قَالَ کُلْ فَإِنَّ اللَّهَ یَقُولُ: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَکُمُ اللهُ فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ ثُمَّ قَالَ کُلُّ شَیْءٍ مِنَ السِّبَاعِ تُمْسِکُ الصَّیْدَ عَلَی نَفْسِهَا إِلَّا الْکِلَابَ الْمُعَلَّمَهًَْ فَإِنَّهَا تُمْسِکُ عَلَی صَاحِبِهَا وَ قَالَ: إِذَا أَرْسَلْتَ الْکَلْبَ الْمُعَلَّمَ فَاذْکُرِ اللَّهَ عَلَیْهِ فَهُوَ ذَکَاتُهُ.

امام صادق (علیه السلام)- ابوبکر حضرمی گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی شکار بازها و شاهین‌ها و یوزها و سگ‌ها پرسیدم. و فرمود: «هیچ چیز را نخورید پیش از آنکه خود سر ببرید تا بمیرد، مگر شکار سگان». گفتم: «اگر آن را کشت»؟ فرمود: «بخور که خدای تعالی فرموده است: وَمَا علَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُکَلِّبِینَ تُعلِّمُونَهُنَّ مِمَّا علَّمَکُمُ الله فَکُلُواْ مِمَّا أَمْسَکْنَ علَیْکُمْ و آنگاه فرمود: همه‌ی درندگان، شکار را برای خود می‌گیرند، مگر سگ‌های تربیت شده که شکار را برای صاحبان خود می‌گیرند و چون سگ شکاری را به‌دنبال صید فرستادید، نام خدا را بر آن یاد کنید که این حلال شدن آن شکار است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۸
بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۸۵/ القمی، ج۱، ص۱۶۲/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۱۳
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ رِفَاعَهًَْ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: الْفَهْدُ مِمَّا قَالَ اللَّهُ مُکَلِّبِینَ.

امام صادق (علیه السلام)- رفاعه از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده که فرمود: «یوزپلنگ از جمله آن چیزی است که خداوند می‌فرماید: مُکَلِّبِینَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۸
العیاشی، ج۱، ص۲۹۵/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۴۶/ البرهان
۱ -۱۴
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ رِفَاعَهًَْ بْنِ مُوسَی قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الْکَلْبِ یَقْتُلُ فَقَالَ کُلْ قُلْتُ إِنْ أَکَلَ مِنْهُ قَالَ إِذَا أَکَلَ مِنْهُ فَلَمْ یُمْسِکْ عَلَیْکَ إِنَّمَا أَمْسَکَ عَلَی نَفْسِهِ.

امام صادق (علیه السلام)- رفاعه گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی سگ که [شکارش را] می‌کشد پرسیدم، فرمود: «بخور». عرض کردم: «بخشی از آن [شکار] را خورده است». فرمود: «وقتی از آن بخورد، برای تو [شکار نکرده و برای تو] نگرفته است؛ بلکه برای خودش گرفته است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۸
وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۳۳۸/ نورالثقلین
۱ -۱۵
(مائده/ ۴)

السّجاد (علیه السلام)- الْجَوَارِحُ الَّتِی فِی قَوْلِهِ: وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ هُوَ کُلُ مَا عُلِّمَ الصَّیْدَ فَیَتَعَلَّمُهُ بَهِیمَهًًْ کَانَ أَوْ طَائِراً وَ الْفَهْدُ وَ الْبَازِی مِنَ الْجَوَارِحِِ.

امام سجّاد (علیه السلام)- الْجَوارِحِ که در کلام خداوند وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ آمده است، آن هر چیزی است که برای شکار تعلیم یابد و آن را یاد بگیرد؛ چهار پا باشد یا پرنده، یوزپلنگ و باز از جانوران شکاری.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۱۸
فقه القرآن، ج۲، ص۲۴۶
۱ -۱۶
(مائده/ ۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- یَسْئَلُونَکَ ما ذا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّباتُ وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبِینَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَکُمُ اللهُ وَ هُوَ صَیْدُ الْکِلَابِ الْمُعَلَّمَهًِْ خَاصَّهًًْ أَحَلَّهَا اللَّهُ إِذَا أَدْرَکْتَهُ وَ قَدْ قَتَلَهُ لِقَوْلِهِ: فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یَسْئَلُونَکَ ما ذا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّباتُ وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبینَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَکُمُ اللَّه؛ مقصود تنها شکار سگهای آموزش دیده است که خداوند چنانکه شکار را یافتی و سگ آن را کشته باشد، آن را حلال نموده است؛ فَکُلُوا مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۲۰
بحارالأنوار، ج۶۲، ص۲۸۵
۱ -۱۷
(مائده/ ۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- مَا قَتَلَتِ الْجَوَارِحُ مُکَلِّبِینَ وَ ذَکَرْتُمُ اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهِ فَکُلُوا مِنْ صَیْدِهِنَّ وَ مَا قَتَلَتِ الْکِلَابُ الَّتِی لَمْ تُعَلَّمُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ تُدْرِکُوهُ فَلَا تَطْعَمُوهُ.

امام علی (علیه السلام)- آنچه سگ‌های شکاری کشته و اسم خدا را بر آن برده‌اید، از صید آن بخورید و آنچه سگ‌های تعلیم نیافته قبل از اینکه به آن برسید [و ذبحش کنید] کشته است، از آن نخورید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۲۰
تهذیب الأحکام، ج۹، ص۲۳/ نورالثقلین
۱ -۱۸
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- حَکَمُ بْنُ حُکَیْمٍ الصَّیْرَفِیُّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) مَا تَقُولُ فِی الْکَلْبِ یَصِیدُ الصَّیْدَ فَیَقْتُلُهُ؟ فَقَالَ لَا بَأْسَ بِأَکْلِهِ قَالَ قُلْتُ فَإِنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّهُ إِذَا قَتَلَهُ وَ أَکَلَ مِنْهُ فَإِنَّمَا أَمْسَکَ عَلَی نَفْسِهِ فَلَا تَأْکُلْهُ فَقَالَ کُلْ أَ وَ لَیْسَ قَدْ جَامَعُوکُمْ عَلَی أَنَّ قَتْلَهُ ذَکَاتُهُ؟ قَالَ قُلْتُ بَلَی قَالَ فَمَا یَقُولُونَ فِی شَاهًٍْ ذَبَحَهَا رَجُلٌ أَ ذَکَّاهَا؟ قَالَ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَإِن‌َّ السَّبُعَ جَاءَ بَعْدَ مَا ذَکَّاهَا فَأَکَلَ مِنْهَا بَعْضَهَا أَ یُؤْکَلُ الْبَقِیَّهًُْ؟ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَإِذَا أَجَابُوکَ إِلَی هَذَا فَقُلْ لَهُمْ کَیْفَ تَقُولُونَ إِذَا ذَکَّی ذَلِکَ وَ أَکَلَ مِنْهَا لَمْ تَأْکُلُوا وَ إِذَا ذَکَّاهَا هَذَا وَ أَکَلَ أَکَلْتُمْ.

امام صادق (علیه السلام)- حکم‌بن‌حکیم صیرفی گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «درباره‌ی سگی که صید را شکار می‌کند و آن را می‌کشد چه می‌فرمایی»؟ فرمود: «خوردن آن اشکالی ندارد». عرض کردم: «آن‌ها (اهل‌تسنّن) می‌گویند: «وقتی سگ آن را کشت و از آن خورد، برای خود گرفته [و برای خود شکارکرده] است؛ پس آن را نخور». فرمود: «بخور. آیا با شما اتّفاق‌نظر ندارند بر اینکه کشتن آن، ذبح آن است»؟ عرض کردم: «بله». فرمود: «درباره‌ی گوسفندی که مردی آن را ذبح کرده چه می‌گویند؟ آیا آن را تذکیه [و ذبح شرعی] کرده است»؟ عرض کردم: «بله». فرمود: «[اگر] حیوان درّنده بعد از آنکه آن مرد، آن را ذبح شرعی کرد، آمد و مقداری از آن را خورد، آیا باقی‌مانده، خورده می‌شود»؟ عرض کردم: «بله». فرمود: «هنگامی که این‌گونه به تو جواب دادند، به آن‌ها بگو: «چگونه می‌گویید هنگامی که آن [سگ] آن را ذبح شرعی کرد و از آن خورد، نمی‌خورید و هنگامی که این [مرد] ذبح شرعی کرد و [سگ از آن] خورد، می‌خورید»؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۲۰
الکافی، ج۶، ص۲۰۳/ نورالثقلین
۱ -۱۹
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْمٍ أَرْسَلُوا کِلَابَهُمْ وَ هِیَ مُعَلَّمَهًٌْ کُلُّهَا وَ قَدْ سَمَّوْا عَلَیْهَا فَلَمَّا أَنْ مَضَتِ الْکِلَابُ دَخَلَ فِیهَا کَلْبٌ غَرِیبٌ لَمْ یَعْرِفُوا لَهُ صَاحِباً فَاشْتَرَکْنَ جَمِیعاً فِی الصَّیْدِ فَقَالَ لَا یُؤْکَلُ مِنْهُ لِأَنَّکَ لَا تَدْرِی أَخَذَهُ مُعَلَّمٌ أَمْ لَا.

امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «مردمی سگ‌های آموزش دیده خود را برای شکار رها کرده و بسم اللَّه نیز گفتند، و چون سگها رفتند، سگ بیگانه‌ای وارد آن‌ها شد که صاحب آن را نمیشناسند و همه‌ی سگها در شکار کردن شریک شدند، [حکم شکار آنهاچیست»؟] فرمود: «از آن نخورید؛ زیرا نمیدانید که سگ آموزش دیده آن را گرفته است یا نه».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۲۰
الکافی، ج۶، ص۲۰۶/ نورالثقلین
۱ -۲۰
(مائده/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَرِیزٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سُئِلَ عَنْ کَلْبِ الْمَجُوسِ یُکَلِّبُهُ الْمُسْلِمُ وَ یُسَمِّی وَ یُرْسِلُهُ قَالَ نَعَمْ إِنَّهُ مُکَلِّبٌ إِذَا ذَکَرَ اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهِ فَلَا بَأْسَ.

امام صادق (علیه السلام)- حریز گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی سگ زرتشتیان که مسلمان با آن شکار کند و نام خدا را برد و سگ را به شکار بفرستد، پرسیده شد. فرمود: «آری، آن سگ شکاری است. اگر نام خدا را بر آن ببرد، مشکلی نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۶۲۰
بحار الأنوار، ج۶۲، ص۲۷۴/ البرهان
بیشتر