آیه وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللهَ بَري‌ءٌ مِنَ الْمُشْرِكينَ وَ رَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللهِ وَ بَشِّرِ الَّذينَ كَفَرُوا بِعَذابٍ أَليمٍ [3]
و اين، اعلامى ست از ناحيه‌ی خدا و پيامبرش به [عموم] مردم در روز حجّ اكبر (روز عيد قربان) كه خداوند و پيامبرش از مشركان بيزارند! بااين‌حال، اگر توبه كنيد براى شما بهتر است! و اگر سرپيچى نماييد، بدانيد كه شما نمى‌توانيد از قلمرو قدرت خداوند خارج شويد. و كافران را به مجازات دردناكى بشارت ده!
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَرِیزٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ فِی الْأَذَانِ: هُوَ اسْمٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ لَا یَعْلَمُ ذَلِکَ أَحَدٌ غَیْرِی.
امام صادق (علیه السلام)- حریز از ایشان درباره‌ی اذان نقل کرده است که فرمود: «آن، اسمی است که در کتاب خداست و کسی جز من این را نمی‌داند».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ جَابِرٍ عَنْ جَعْفَرٍ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ وَ أبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ قَالَ خُرُوجُ الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وَ أَذَانٌ دَعْوَتُهُ إِلَی نَفْسِهِ.
امام باقر (علیه السلام)- وَأَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الأَکْبَرِ، منظور، خروج قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و اذانِ دعوت او به خود اوست.
الصّادق (علیه السلام)- الْأَذَانُ اسْمٌ نَحَلَهُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ عَلِیّاً (علیه السلام) مِنَ السَّمَاءِ لِأَنَّهُ هُوَ الَّذِی أَدَّی عَنِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) سُورَهًَْ بَرَاءَهًَْ وَ قَدْ کَانَ بَعَثَ بِهَا أَبَا بَکْرٍ فَأَنْزَلَ اللَّهُ جَبْرَئِیلَ (علیه السلام) عَلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَقُولُ لَکَ لَا یَبْلُغُ عَنْکَ إِلَّا أَنْتَ أَوْ رَجُلٌ مِنْکَ فَبَعَثَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلِیّاً (علیه السلام) فَأَخَذَ الصَّحِیفَهًَْ مِنْ أَبِی‌بَکْرٍ وَ مَضَی بِهَا إِلَی أَهْلِ مَکَّهًَْ فَسَمَّاهُ اللَّهُ تَعَالَی أَذَاناً مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) إِنَّهُ اسْمٌ نَحَلَهُ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ لِعَلِیٍّ (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام)- این نامی است که خداوند عزّوجلّ به علی (علیه السلام) در آسمان داده است. زیرا او از جانب خداوند آیات برائت را بر مشرکان خواند و این درحالی بود که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آن را با ابوبکر فرستاده بود، پس جبرئیل نازل گشت و گفت: «ای محمّد! خداوند به تو می گوید کسی نباید این آیات را از جانب تو ابلاغ کند مگر خودت یا مردی از اهل بیت خودت». پس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) علی (علیه السلام) را درپی ابوبکر فرستاد و او نیز صحیفه را از ابوبکر گرفته و با خود به مکّه برد. پس خداوند او را أَذَان مِّنَ اللهِ نامید. این نام را خدا از آسمان برای علی (علیه السلام) هدیه کرده است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَبُو سَعِیدٍ الْوَرَّاقُ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (علیه السلام)عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: {فِی احْتِجَاجِ عَلِیٍّ (علیه السلام) عَلَی أَبِی بَکْرٍ} قَالَ: فَأَنْشُدُکَ بِاللَّهِ أَنَا الْأَذَانُ لِأَهْلِ الْمَوْسِمِ وَ لِجَمِیعِ الْأُمَّهًِْ بِسُورَهًِْ بَرَاءَهًَْ أَمْ أَنْتَ قَالَ بَلْ أَنْتَ.
امام علی (علیه السلام)- ابوسعید وراق از پدرش و او از امام صادق (علیه السلام) از جدّش نقل کرد که [علی (علیه السلام) در مناظره‌ی علی (علیه السلام) با ابوبکر] فرمود: «آیا من برای اهل موسم حج و برای همه‌ی امّت، سوره‌ی برائت را اعلام نمودم یا تو»؟ گفت: «بلکه تو».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- خَطَبَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ قَالَ وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنَا ذَلِکَ الْأَذَان.
امام علی (علیه السلام)- حضرت علی (علیه السلام) خطبه خواند و فرمود: «وَ أَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ؛ آن اذان من هستم».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَا الْمُؤَذِّنُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللهِ عَلَی الظَّالِمِینَ أَنَا ذَلِکَ الْمُؤَذِّنُ وَ قَالَ وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ فَأَنَا ذَلِکَ الْأَذَان.
امام علی (علیه السلام)- مؤذّن در دنیا و آخرت منم. خدای عزّوجلّ فرمود: دراین‌هنگام، ندادهنده‌ای در میان آن‌ها ندا می‌دهد که: «لعنت خدا بر ستمگران باد»!. (اعراف/۴۴) و آن مؤذّن من هستم». و فرمود: وَ أَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ؛ آن اذان من هستم».
السّجّاد (علیه السلام)- وَ أَذانُ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ قَالَ: الاذان أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).
امام سجّاد (علیه السلام)- وَ أَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ؛ اذان، همان امیرمؤمنان (علیه السلام) است.
السّجّاد (علیه السلام)- عَلِیُّ‌بْنُ‌حَمْدُونٍ مُعَنْعَناً عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) قَالَ: إِنَّ لِعَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) فِی کِتَابِ اللَّهِ اسْماً وَ لَکِنْ لَا یَعْرِفُونَهُ قَالَ قُلْتُ مَا هُوَ قَالَ أَ لَمْ تَسْمَعْ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ هُوَ وَ اللَّهِ کَانَ الْأَذَانَ.
امام سجّاد (علیه السلام)- علیّ‌بن‌حمدون با سند خود از امام سجّاد (علیه السلام) نقل می‌کند که فرمود: «علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) در کتاب خدا نامی دارد که آن را نمی شناسند». گفتم: «این نام چیست»؟ فرمود: «مگر آیه: وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الْأَکْبَرِ را نشنیده‌ای؟ به خدا سوگند أَذان خود علی (علیه السلام) است».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ یَحْیَی‌بْنِ‌سَعِیدٍ عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) قَالَ: بَیْنَمَا أَنَا أَمْشِی مَعَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فِی بَعْضِ طُرُقَاتِ الْمَدِینَهًِْ إِذْ لَقِیَنَا شَیْخٌ طُوَالٌ کَثُّ اللِّحْیَهًِْ بَعِیدُ مَا بَیْنَ الْمَنْکِبَیْنِ فَسَلَّمَ عَلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ رَحَّبَ بِهِ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیَّ وَ قَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رَابِعَ الْخُلَفَاءِ وَ رَحْمَهًُْ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَ‌لَیْسَ کَذَلِکَ هُوَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) بَلَی ثُمَّ مَضَی فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَا هَذَا الَّذِی قال لی ... وَ قَالَ عَزَّوَجَلَّ وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ فَکُنْتَ أَنْتَ الْمُبَلِّغَ عَنِ اللَّهِ وَ عَنْ رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَنْتَ وَصِیِّی وَ وَزِیرِی وَ قَاضِی دَیْنِی وَ الْمُؤَدِّی عَنِّی وَ أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَهًِْ هَارُونَ (علیه السلام) مِنْ مُوسَی (علیه السلام) إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ (صلی الله علیه و آله) بَعْدِی فَأَنْتَ رَابِعُ الْخُلَفَاءِ کَمَا سَلَّمَ عَلَیْکَ الشَّیْخُ أَ‌وَ لَا تَدْرِی مَنْ هُوَ قُلْتُ لَاقَالَ ذَاکَ أَخُوکَ الْخَضِرُ (علیه السلام) فَاعْلَمْ.
امام علی (علیه السلام)- درحال راه رفتن با پیامبر (صلی الله علیه و آله) در یکی از کوچه‌های مدینه بودم که ناگهان پیرمردی بلند قامت را با ریش پرپشت و شانه‌های پهن دیدیم. او بر پیامبر (صلی الله علیه و آله)، سلام کرد و به او خوش‌آمد گفت. پس رو به من کرد و گفت: «سلام بر شما ای چهارمین خلیفه و رحمت و برکات خدا بر تو باشد، آیا چنین نیست، ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)»؟ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به وی گفت: «بلی». و سپس رفت. گفتم: «ای رسول خدا! آن، چه بود که آن پیرمرد به شما گفت ...» پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «... خدای عزّوجلّ فرمود: وَ أَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الأَکْبَرِ، پس مؤذّن از جانب خدا و از جانب رسولش تو بودی و تو وصی و وزیر و پرداخت‌کننده‌ی وام من و اداکننده‌ی دین از جانب من هستی و تو نزد من به‌منزله‌ی هارون (علیه السلام) از موسی (علیه السلام) هستی، فقط پیامبری پس از من نیست. پس تو چهارمین خلیفه هستی، چنان‌که آن شیخ بر تو سلام کرد. آیا می‌دانی او که بود»؟ عرض کردم: «خیر». فرمود: «بدان که او برادر تو خضر (علیه السلام) بود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ‌بْنِ‌أَبِی‌لَیْلَی قَالَ قَالَ أَبِی دَفَعَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) الرَّایَهًَْ یَوْمَ خَیْبَرَ إِلَی عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) فَفَتَحَ اللَّهُ تَعَالَی عَلَیْهِ وَ وَقَّفَهُ یَوْمَ غَدِیرٍ ... وَ قَالَ أَنْتَ الَّذِی أَنْزَلَ اللَّهُ فِیهِ وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- عبدالرّحمن‌بن‌ابی‌لیلی گوید: پدرم گفت: «در جنگ خیبر، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پرچم را به علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) داد و خداوند آن قلعه را به دست وی گشود. و او را در روز غدیر بر پای داشته، به مردم اعلام نمود: «... تو همانی که خدای متعال این آیه: وَأَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الأَکْبَرِ را در شأن او نازل فرمود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ أَذَانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِ الْأَکْبَرِ وَ کُنْتَ أَنْتَ الْمُبَلِّغَ عَنِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله).
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- [در خطاب به امام علی (علیه السلام):] خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: وَ أَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الأَکْبَرِ و تو همان کسی هستی که [آیات برائت را] از جانب خداوند عزّوجلّ و رسولش (صلی الله علیه و آله) ابلاغ کردی».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- عَنِ ابْنِ عَبَّاس (رحمة الله علیه) فَلَمَّا کَانَ یَوْمُ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ وَ فَرَغَ النَّاسُ مِنْ رَمْیِ الْجَمْرَهًِْ الْکُبْرَی قَامَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) عِنْدَ الْجَمْرَهًِْ فَنَادَی فِی النَّاس‌أأَذَّنَ النَّاسَ کُلَّهُمْ بِالْقِتَالِ إِنْ لَمْ‌یُؤْمِنُوا فَهُوَ قَوْلُهُ وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ قَالَ إِلَی أَهْلِ الْعَهْدِ خُزَاعَهًَْ وَ بَنِی‌مُدْلِجٍ وَ مَنْ کَانَ لَهُ عَهْدٌ غَیْرِهِمْ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ قَالَ فَالْأَذَانُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) النِّدَاءُ الَّذِی نَادَی بِه.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- و چون روز حج اکبر فرا رسید و مردم از مناسک حج فارغ گشتند، رمی جمرات را به پایان بردند، امیرالمؤمنین (علیه السلام) بر جمره ایستاد و با صدای بلند مردم را به‌سوی خدا خواند و چون گرد آمدند، ابتدا آیات برائت را برایشان تلاوت نمود ... و مردم را در صورت ایمان نیاوردن وعده‌ی جنگ داد که این کلام خداست: وَأَذَان مِّنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الأَکْبَرِ و روی خطاب او با مردم خزاعه و بنی‌مدلج که پیمان عدم تعرّض با پیامبر (صلی الله علیه و آله) داشتند و نیز کسانی دیگر که در حج اکبر حضور داشتند، بود. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «أَذَان امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) است».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ الْمُؤَذِّنُ یَوْمَئِذٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) أَذَّنَ بِأَرْبَعِ کَلِمَاتٍ بِأَنْ لَا یَدْخُلُ الْجَنَّهًَْ إِلَّا مُؤْمِنٌ وَ لَا یَطُوفَ بِالْبَیْتِ عُرْیَانٌ وَ مَنْ کَانَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) أَجَلٌ فَأَجَلُهُ إِلَی مُدَّتِهِ وَ لَکُمْ أَنْ تَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَهًَْ أَشْهُر.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- مؤذّن در آن روز از جانب خدا و رسول (صلی الله علیه و آله)، علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) بود که چهار مطلب را اعلام نمود: جز مؤمن کسی وارد بهشت نمی شود، هیچ کس حق ندارد برهنه کعبه را طواف کند، هرکس پیمانی با پیامبر دارد، پیمان او تا پایان موعد آن معتبر است و حاضران در حج آن سال چهار ماه وقت دارند خود را به ایل و تبار خود برسانند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- رَوَی الْبُخَارِیِّ فِی صحیحه فِی نِصْفِ الْجُزْءُ الْخَامِسِ فِی بَابُ وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ أَنَّ اللهَ بَرِیءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ وَ رَسُولُهُ حَدِیثُ سُورَهًِْ بَرَاءَهًًْ وَ زَادَ فِیهِ قَالَ فَأَذِنَ عَلَیَّ فِی أَهْلُ مِنًی یَوْمَ النَّحْرِ أَلَا یَحُجُّ بَعْدَ الْعَامِ مُشْرِکُ وَ لَا یَطُوفُ بِالْبَیْتِ عُرْیَانُ.
امام علی (علیه السلام)- بخاری در صحیح خود در وسط جزء پنجم در بخش: وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الْأَکْبَرِ أَنَّ اللهَ بَرِیءٌ مِنَ الْمشْرِکِینَ وَ رَسُولُهُ، حدیث سوره‌ی برائت را روایت کرده و در آن افزوده است که گفت: «پس علی (علیه السلام) روز قربان در میان مردم منی اعلان کرد که از امسال به بعد هیچ بت‌پرستی حقّ شرکت در مراسم حج را و هیچ برهنه‌ای نباید خانه‌ی خدا را طواف کند».
الصّادق (علیه السلام)- عَن عُمَرَ‌بنِ‌أُذَینَهًَْ قال: کَتَبْتُ إِلَی أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فَجَاءَ الْجَوَاب بِإِمْلَائِه ... سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَی الْحَجِّ الْأَکْبَرِ مَا یَعْنِی بِالْحَجِّ الْأَکْبَرِ فَقَالَ الْحَجُّ الْأَکْبَرُ الْوُقُوفُ بِعَرَفَهًَْ وَ رَمْیُ الْجِمَارِ وَ الْحَجُّ الْأَصْغَرُ الْعُمْرَهًُْ.
امام صادق (علیه السلام)- عمربن‌اذینه گوید: به امام صادق (علیه السلام) نامه‌ای نوشتم. جواب نامه به خطّ خود حضرت (علیه السلام) آمد در آن نامه از حضرت تفسیر آیه الحَجِّ الْأَکْبَرِ و معنای آن را پرسیدم و حضرت فرمود: «منظور از حج اکبر، ماندن در عرفه و رمی جمره، و منظور از حج اصغر، عمره است».
الصّادق (علیه السلام)- عَن حَفصِ‌بنِ‌غِیَاثِ النَّخَعِی القَاضِی: قُلْتُ فَمَا مَعْنَی هَذِهِ اللَّفْظَهًِْ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ قَالَ إِنَّمَا سُمِّیَ الْأَکْبَرَ لِأَنَّهَا کَانَتْ سَنَهًًْ حَجَّ فِیهِ الْمُسْلِمُونَ وَ الْمُشْرِکُونَ وَ لَمْ یَحُجَّ الْمُشْرِکُونَ بَعْدَ تِلْکَ السَّنَهًِْ.
امام صادق (علیه السلام)- حفص‌بن‌غیاث نخعی قاضی گوید، به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «معنای کلمه: الحَجِّ الْأَکْبَرِ چیست»؟ فرمود: «به آن اکبر گفته شد، چون سالی بود که مسلمانان و مشرکین [هر دو] حج را انجام دادند و پس از آن سال، دیگر مشرکین به حج نرفتند».
الصّادق (علیه السلام)- یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ قَالَ هُوَ یَوْمُ النَّحْرِ.
امام صادق (علیه السلام)- یَوْمَ الحَجِّ الْأَکْبَرِ؛ آن (حجّ اکبر)، روز نحر است.
الصّادق (علیه السلام)- الْحَجُّ الْأَکْبَرُ یَوْمُ الْأَضْحَی.
امام صادق (علیه السلام)- الحَجِّ الْأَکْبَرِ، روز اضحی و قربان است.
الباقر (علیه السلام)- یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ قَالَ: خُرُوجُ الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف).
امام باقر (علیه السلام)- یَوْمَ الحَجِّ الأَکْبَرِ، منظور، خروج قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ فُضَیْلِ‌بْنِ‌عَیَّاضٍ: فَقَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) الْحَجُّ الْأَکْبَرُ یَوْمُ النَّحْرِ وَ یَحْتَجُّ بِقَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ فَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ هِیَ عِشْرُونَ مِنْ ذِی الْحِجَّهًِْ وَ الْمُحَرَّمُ وَ صَفَرٌ وَ شَهْرُ رَبِیعٍ الْأَوَّلِ وَ عَشْرٌ مِنْ رَبِیعٍ الْآخِرِ وَ لَوْ کَانَ الْحَجُّ الْأَکْبَرُ یَوْمَ عَرَفَهًَْ لَکَانَ أَرْبَعَهًَْ أَشْهُرٍ وَ یَوْماً.
امام علی (علیه السلام)- فضیل‌بن‌عیاض از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند: امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «حجّ اکبر روز نحر (کشتن قربانی‌ها) است و به این کلام خدای عزّوجلّ استناد می‌کرد: فَسِیحُواْ فِی الأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ، و آن بیست روز از ذی‌الحجّه و محرّم و صفر و ماه ربیع‌الاوّل و ده روز از ماه ربیع‌الثّانی است و اگر حجّ اکبر روز عرفه بود، چهار ماه و یک روز می‌شد».