آیه وَعَدَ اللهُ الْمُنافِقينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْكُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدينَ فيها هِيَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقيمٌ [68]
خداوند به مردان و زنان منافق و كفّار، وعده‌ی آتش دوزخ داده؛ جاودانه در آن خواهند ماند همان براى آن‌ها كافى است. و خدا آن‌ها را از رحمت خود دور ساخته و عذابى پايدار براى آن‌هاست.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَن أَبِی‌مَعمَر السَّعدَانِی أَنَّ رَجُلًا أَتَی أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ إِنِّی قَدْ شَکَکْتُ فِی کِتَابِ اللَّهِ الْمُنْزَلِ قَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) ... فَهَاتِ مَا شَکَکْتَ فِیهِ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ لَهُ الرَّجُلُ إِنِّی وَجَدْتُ اللَّهَ یَقُولُ فَالْیَوْمَ نَنْساهُمْ کَما نَسُوا لِقاءَ یَوْمِهِمْ هذا وَ قَالَ أَیْضاً نَسُوا اللهَ فَنَسِیَهُمْ ... فَقَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام) ... أَمَّا قَوْلُهُ نَسُوا اللهَ فَنَسِیَهُمْ إِنَّمَا یَعْنِی نَسُوا اللَّهَ فِی دَارِ الدُّنْیَا لَمْ یَعْمَلُوا بِطَاعَتِهِ وَ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهِ وَ بِرَسُولِهِ فَنَسِیَهُمْ فِی الْآخِرَةِ أَیْ لَمْ یَجْعَلْ لَهُمْ فِی ثَوَابِهِ شَیْئاً فَصَارُوا مَنْسِیِّینَ مِنَ الْخَیْرِ الجنهًْ وَ کَذَلِکَ تَفْسِیرُ قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ فَالْیَوْمَ نَنْساهُمْ کَما نَسُوا لِقاءَ یَوْمِهِمْ هذا یَعْنِی بِالنِّسْیَانِ أَنَّهُ لَمْ یُثِبْهُمْ کَمَا یُثِیبُ أَوْلِیَاءَهُ الَّذِینَ کَانُوا فِی دَار ِالدُّنْیَا مُطِیعِینَ ذَاکِرِینَ حِینَ آمَنُوا بِهِ وَ بِرُسُلِهِ وَ خَافُوهُ بِالْغَیْبِ وَ أَمَّا قَوْلُهُ وَ مَا کَانَ رَبُّکَ نَسِیًّا فَإِنَّ رَبَّنَا تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عُلُوّاً کَبِیراً لَیْسَ بِالَّذِی یَنْسَی وَ لَا یَغْفُلُ بَلْ هُوَ الْحَفِیظُ الْعَلِیمُ وَ قَدْ یَقُولُ الْعَرَبُ فِی بَابِ النِّسْیَانِ قَدْ نَسِیَنَا فُلَانٌ فَلَا یَذْکُرُنَا أَیْ إِنَّهُ لَا یَأْمُرُ لَنَا بِخَیْرٍ وَ لَا یَذْکُرُنَا بِهِ.
امام علی (علیه السلام)- ابی‌معمّر سعدانی گوید: مردی به خدمت امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) آمد و عرض کرد: «یا امیرالمؤمنین! من در کتاب منزل خدا شک کرده‌ام». علی (علیه السلام) به آن مرد فرمود: «... پس آنچه را که در آن شک کرده‌ای از کتاب خدای عزّوجلّ بیاور و بگو تا ببینم». آن مرد به حضرت (علیه السلام) عرض کرد: «من خدا را یافتم که میگوید؛ امروز ما آن‌ها را فراموش می‌کنیم، همان‌گونه که لقای چنین روزی را فراموش کردند. (اعراف/۵۱). و نیز گفته: نَسُوا اللهَ فَنَسِیَهُمْ ...». امام علی (علیه السلام) به آن مرد فرمود: «... نَسُوا اللهَ فَنَسِیَهُمْ؛ یعنی آنان خداوند را در سرای دنیا فراموش کردند و در راه فرمانبری از او عمل نکردند، پس خداوند نیز در آخرت آنان را فراموش کرد؛ یعنی چیزی از پاداش خود برایشان قرار نداد و این‌گونه آنان از خیر فراموش شدند. همچنین است تفسیر کلام خداوند عزّوجلّ: امروز ما آن‌ها را فراموش می‌کنیم، همان‌گونه که لقای چنین روزی را فراموش کردند. (اعراف/۵۱). منظور از فراموشی این است که آنان را پاداش نداده، آن‌گونه که دوستان خود را پاداش داده است؛ همان کسانی که چون در سرای دنیا به او و رسولش ایمان آوردند، فرمان بردند و خدا را یاد کردند و در غیب از او ترسیدند. و امّا این کلام خداوند متعال: و پروردگارت هرگز فراموشکار نبوده [و نیست]!. (مریم/۶۴). والامرتبه و بزرگ است، کسی نیست که فراموش کند و غفلت ورزد، بلکه او به یاد دارنده و داناست. عرب می گوید: فلان کس را فراموش کردیم و او از ما یاد نمی کند؛ یعنی او در حقّ آنان نیکی نکرد و با نیکی از ایشان یاد نکرد».
الرّضا (علیه السلام)- عَبْدِ‌الْعَزِیزِ‌بْنِ‌مُسْلِمٍ قَالَ سَأَلْتُ الرِّضَا (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَ نَسُوا اللهَ فَنَسِیَهُم فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَا یَنْسَی وَ لَا یَسْهُو وَ إِنَّمَا یَنْسَی وَ یَسْهُو الْمَخْلُوقُ الْمُحْدَثُ أَ لَا تَسْمَعُهُ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ وَ ما کانَ رَبُّکَ نَسِیًّا وَ إِنَّمَا یُجَازِی مَنْ نَسِیَهُ وَ نَسِیَ لِقَاءَ یَوْمِهِ بِأَنْ یُنْسِیَهُمْ أَنْفُسَهُمْ کَمَا قَالَ عَزَّوَجَلَّ وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ وَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ فَالْیَوْمَ نَنْساهُمْ کَما نَسُوا لِقاءَ یَوْمِهِمْ هذا أَیْ نَتْرُکُهُمْ کَمَا تَرَکُوا الِاسْتِعْدَادَ لِلِقَاءِ یَوْمِهِمْ هَذَا أَیْ فَنُجَازِیهِمْ عَلَی ذَلِک.
امام رضا (علیه السلام)- عبدالعزیزبن‌مسلم گوید: «از امام رضا (علیه السلام) درباره‌ی این سخن خدای تبارک‌وتعالی: نَسُواْ اللهَ فَنَسِیَهُمْ، پرسیدم». فرمود: «همانا خدای تبارک‌وتعالی هیچ‌گاه دچار فراموشی و سهو نمی‌شود، بلکه مخلوقات حادث دچار فراموشی و سهو می‌شوند. آیا این کلام خدای عزّوجلّ را نمی‌شنوی که می‌فرماید: و پروردگارت هرگز فراموشکار نبوده [و نیست]!. (مریم/۶۴)» و درحقیقت، فقط کسی را که او و روز حساب (روز قیامت) را فراموش می‌کند، دچار خود فراموشی می‌کند، چنانکه خدای عزّوجلّ می‌فرماید: و همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آن‌ها را به «خود فراموشی» گرفتار کرد، آن‌ها فاسقانند. (حشر/۱۹) و این کلام خدای عزّوجلّ: امروز ما آن‌ها را فراموش می‌کنیم، همان‌گونه که لقای چنین روزی را فراموش کردند. (اعراف/۵۱). یعنی آنان را رها می‌کنیم، چنانکه آماده‌شدن برای این‌روز را فراموش کرده‌اند».
الباقر (علیه السلام)- تَرَکُوا طَاعَهًِْ اللَّهِ فَنَسِیَهُمْ قَالَ فَتَرَکَهُم.
امام باقر (علیه السلام)- نَسُوا اللهَ فَنَسِیَهُم؛ یعنی طاعت او را ترک کردند و خدا هم ثواب و رحمت خود نسبت به آن‌ها را ترک کرد.