آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ كَثيراً مِنَ الْأَحْبارِ وَ الرُّهْبانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوالَ النَّاسِ بِالْباطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِ اللهِ وَ الَّذينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا يُنْفِقُونَها في سَبيلِ اللهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَليمٍ [34]
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! بسيارى از احبار [يهود] و راهبان [نصرانى]، اموال مردم را به باطل [و ناروا] مى‌خورند و [آنان را] از راه خدا باز مى‌دارند و كسانى كه طلا و نقره را گنجينه [و ذخيره و پنهان] مى‌سازند و در راه خدا انفاق نمى‌كنند، به مجازات دردناكى بشارت ده!
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- کُلُّ مَالٍ یُؤَدَّی زَکَاتُهُ فَلَیْسَ بِکَنْزٍ وَ إِنْ کَانَ تَحْتَ سَبْعِ أَرَضِینَ وَ کُلُّ مَالٍ لَا تُؤَدَّی زَکَاتُهُ فَهُوَ کَنْزٌ وَ إِنْ کَانَ فَوْقَ الْأَرْضِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هر مالی که زکات آن پرداخت شود، گنج به حساب نمی‌آید، حتّی اگر زیر هفت زمین نهفته باشد و هر مالی که زکات آن پرداخت نشود، گنج شمرده می‌شود، حتّی اگر روی زمین باشد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- کُلُّ مَالٍ لَمْ تُؤَدَّ زَکَاتُهُ فَهُوَ کَنْزٌ وَ إِنْ کَانَ ظَاهِراً وَ کُلُّ مَالٍ أُدِّیَتْ زَکَاتُهُ فَلَیْسَ بِکَنْزٍ وَ إِنْ کَانَ مَدْفُوناً فِی الْأَرْض.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هر مالی که زکات آن پرداخت نشود، گنج است هرچند آشکار باشد و هر مالی که زکات آن پرداخت شود، گنج نیست حتّی اگر در دل زمین مدفون باشد.
الباقر (علیه السلام)- الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ إِنَّمَا عَنَی بِذَلِکَ مَا جَاوَزَ أَلْفَیْ دِرْهَمٍ.
امام باقر (علیه السلام)- وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ؛ همانا منظور او از آن، مبلغی است که از دوهزار درهم تجاوز کند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- مَا زَادَ عَلَی أَرْبَعَهًِْ آلَافٍ فَهُوَ کَنْزٌ أُدِّیَ زَکَاتُهُ أَوْ لَمْ تُؤَدَّ وَ مَا دُونَهَا فَهُوَ نَفَقَهًٌْ.
امام علی (علیه السلام)- بیش از چهار هزار، گنج است چه زکات آن پرداخت شود و چه نشود. و مبلغ کمتر از آن نفقه است.
الباقر (علیه السلام)- عَنِ الرِّضَا (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ الدَّنَانِیرِ وَ الدَّرَاهِمِ وَ مَا عَلَی النَّاسِ فِیهَا فَقَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) هِیَ خَوَاتِیمُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ جَعَلَهَا اللَّهُ مَصَحَّهًًْ لِخَلْقِهِ وَ بِهَا یَسْتَقِیمُ شُئُونُهُمْ وَ مَطَالِبُهُمْ فَمَنْ أَکْثَرَ لَهُ مِنْهَا فَقَامَ بِحَقِّ اللَّهِ فِیهَا وَ أَدَّی زَکَاتَهَا فَذَاکَ الَّذِی طَابَتْ وَ خَلَصَتْ لَهُ وَ مَنْ أَکْثَرَ لَهُ مِنْهَا فَبَخِلَ بِهَا وَ لَمْ یُؤَدِّ حَقَّ اللَّهِ فِیهَا وَ اتَّخَذَ مِنْهَا الْآنِیَهًَْ فَذَاکَ الَّذِی حَقَّ عَلَیْهِ وَعِیدُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِی کِتَابِهِ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی یَوْمَ یُحْمی عَلَیْها فِی نارِ جَهَنَّمَ فَتُکْوی بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما کَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ فَذُوقُوا ما کُنْتُمْ تَکْنِزُونَ.
امام باقر (علیه السلام)- از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی دینار و درهم پرسیدند و اینکه مردم چه مقداری از آن را باید بپردازند؟ امام باقر (علیه السلام) فرمود: «آن‌ها امانت خدا در زمین اوست و خدا آن‌ها را برای منفعت خلق خویش قرار داده است و به‌وسیله‌ی آن امور و حاجت‌هایشان سامان می‌یابد. هرکه مقدار زیادی از آن‌ها در دستش باشد و حقّ خدای عزّوجلّ را درمورد آن‌ها ادا کرده باشد و زکات آن‌ها را پرداخته باشد، آن پول برای او پاکیزه و خالص می‌باشد و هرکه مقدار بسیاری از آن دارا باشد، امّا به آن‌ها بخل بورزد و حقّ خدا را از آن ادا نکند و از آن‌ها ساختمان‌سازی کند، او همان است که تهدید و هشدار خدای عزّوجلّ در کتابش، در مورد او انجام خواهد شد. خدای عزّوجلّ می‌فرماید: یوْمَ یُحْمَی عَلَیْهَا فِی نَارِ جهنّمَ فَتُکْوَی بِهَا جِبَاهُهُمْ وَ جُنوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هَذَا مَا کَنَزْتُمْ لأَنفُسِکُمْ فَذُوقُواْ مَا کُنتُمْ تَکْنِزُونَ.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا کَانَ عِنْدَهُ مِنْ ذَلِکَ شَیْءٌ یُنْفِقُهُ عَلَی عِیَالِهِ مَا شَاءَ ثُمَّ إِذَا قَامَ الْقَائِمُ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یَحْمِلُ إِلَیْهِ مَا عِنْدَهُ وَ مَا بَقِیَ مِنْ ذَلِکَ یَسْتَعِینُ بِهِ عَلَی أَمْرِهِ فَقَدْ أَدَّی مَا یَجِبُ عَلَیْهِ.
امام صادق (علیه السلام)- همانا انسان مؤمن اگر چیزی از آن (مالی) داشته باشد، می‌تواند آن را به هر مقداری که می‌خواهد بر خانواده‌اش انفاق کند. سپس هرگاه قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) قیام کند، آنچه دارد باید در اختیار او قرار دهد و هرچه از آن باقی می‌ماند، برای امرار معاش خویش کمک می‌گیرد. و دراین‌صورت آنچه را بر او واجب است ادا کرده است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْمُفَضَّلِ‌بْنِ‌عُمَرَ قَالَ کُنْتُ عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فَسَأَلَهُ رَجُلٌ فِی کَمْ تَجِبُ الزَّکَاهًُْ مِنَ الْمَالِ فَقَالَ لَهُ الزَّکَاهًُْ الظَّاهِرَهًُْ أَمِ الْبَاطِنَهًُْ تُرِیدُ قَالَ أُرِیدُهُمَا جَمِیعاً فَقَالَ أَمَّا الظَّاهِرَهًُْ فَفِی کُلِّ أَلْفٍ خَمْسَهًٌْ وَ عِشْرُونَ دِرْهَماً وَ أَمَّا الْبَاطِنَهًُْ فَلَا تَسْتَأْثِرْ عَلَی أَخِیکَ بِمَا هُوَ أَحْوَجُ إِلَیْکَ مِنْک وَ عَنْهُ (علیه السلام) إِنَّمَا أَعْطَاکُمُ اللَّهُ هَذِهِ الْفُضُولَ مِنَ الْأَمْوَالِ لِتُوَجِّهُوهَا حَیْثُ وَجَّهَهَا اللَّهُ وَ لَمْ یُعْطِکُمُوهَا لِتَکْنِزُوهَا.
امام صادق (علیه السلام)- مفضّل‌بن‌عمر می‌گوید: نزد امام صادق (علیه السلام) بودم که کسی از او پرسید: «در چه اندازه از مال، زکات واجب است»؟ فرمود: «مقصودت کدام زکات است: ظاهری (رسمی) یا باطنی (غیر رسمی)»؟ گفت: «هر دو را در نظر دارم». فرمود: «امّا ظاهری، در هر هزار درهم بیست‌وپنج درهم است؛ و امّا باطنی آن است که از برادرت آنچه را که بیش از خود تو به آن نیازمند است دریغ نکنی. از او [نقل شده است]: «خداوند این مال‌های اضافی را برای این به شما عطا کرده است که آن‌ها را در جایی که خدا می‌پسندد قرار بدهید و آن‌ها را برای این به شما عطا نکرد که ذخیره کنید [و در راه خدا مصرف نکنید]».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ یَعْنِی قَوْلَهُ تَعَالَی وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ قَالُوا فَأَیَّ الْمَالِ نَتَّخِذُ؟ قَالَ لِسَاناً ذَاکِراً وَ قَلْباً شَاکِراً وَ زَوْجَهًًْ تُعِینُکَ عَلَی دِینِکَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هنگامی‌که این آیه یعنی این کلام خدای تعالی: وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ، نازل شد مردم گفتند: «پس کدام مال را برگزینیم [و برای خود نگه داریم]»؟ فرمود: «زبانی که ذکر خدا را می‌گوید و قلبی که شکرگزار است و همسری که تو را در مسیر دین‌داری یاری کند [را برای خودت نگه‌دار]».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- الدِّینَارَ وَ الدِّرْهَمَ أَهْلَکَا مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ وَ هُمَا مُهْلِکَاکُمْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- درهم و دینار گذشتگان شما را هلاک کردند و آن دو شما را هم نابود می‌سازند.
الصّادق (علیه السلام)- مُوَسَّعٌ عَلَی شِیعَتِنَا أَنْ یُنْفِقُوا مِمَّا فِی أَیْدِیهِمْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا (عجل الله تعالی فرجه الشریف) حَرَّمَ عَلَی کُلِّ ذِی کَنْزٍ کَنْزَهُ حَتَّی یَأْتِیَهُ بِهِ فَیَسْتَعِینَ بِهِ عَلَی عَدُوِّهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ.
امام صادق (علیه السلام)- دست شیعیان ما در انفاق آنچه در دست آنان است، به‌گونه‌ی شایسته باز است. پس هرگاه قائم ما ظهور کند، گنج‌هایی را که ثروتمندان اندوخته‌اند بر آنان تحریم می‌کند تا اینکه آن گنج‌ها را بیاورند و از آن‌ها برعلیه دشمن خود کمک گیرد و این همان کلام خدای عزّوجلّ: وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللهِ‌بْنِ‌سُلَیْمَانَ النَّوْفِلِی: کُنْتُ عِنْدَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِق (علیه السلام) ... قَالَ: ... یَا عَبْدَ‌اللَّهِ اجْهَدْ أَنْ لَا تَکْنِزَ ذَهَباً وَ لَا فِضَّهًًْ فَتَکُونَ مِنْ أَهْلِ هَذِهِ الْآیَهًِْ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ وَ لَا تَسْتَصْغِرَنَّ مِنْ حُلْوٍ وَ لَا مِنْ فَضْلِ طَعَامٍ تَصْرِفُهُ فِی بُطُونٍ خَالِیَهًٍْ تُسَکِّنُ بِهَا غَضَبَ الرَّبِّ.
امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌سلیمان نوفلی گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) بودم. ... امام (علیه السلام) فرمود: «... ای عبدالله! بکوش که طلا و نقره ذخیره نکنی که این آیه تو را فرا می‌گیرد که خدای عزّوجلّ فرموده است: الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ؛ هیچ شیرینی و باقیمانده‌ی غذایی را که در شکم‌های خالی وارد می‌کنی، کوچک نشمار که با آن خشم پروردگار تبارک و تعالی را فرومی‌نشانی»!
الباقر (علیه السلام)- فَإِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ کَنْزِ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّهًِْ وَ أَمَرَ بإنفَاقِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ.
امام باقر (علیه السلام)- همانا خدا اندوختن طلا و نقره را حرام دانسته است و به انفاق آن در راه خدا دستور داده است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَانِعُ الزَّکَاهًِْ یَجُرُّ قُصْبَهُ فِی النَّارِ یَعْنِی أَمْعَاءَهُ فِی النَّار.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- بی‌گمان، کسی‌که زکات را نمی‌پردازد، قُصب خود را به آتش می‌کشد. یعنی آتش را در روده‌هایش قرار می‌دهد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ تَرَکَ کَنْزاً مُثِّلَ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ شُجَاعاً أَقْرَعَ لَهُ زَبِیبَتَانِ یَتْبَعُهُ وَ یَقُولُ: وَیْلَکَ مَا أَنْتَ؟ فَیَقُولُ: أَنَا کَنْزُکَ الَّذِی تَرَکْتَ بَعْدَکَ فَلَا یَزَالُ یَتْبَعُهُ حَتَّی یُلْقِمَهُ یَدَهُ فَیَقْصِمُهَا ثُمَّ یَتْبَعُهُ سَائِرَ جَسَدِهِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس از خود گنجی بر جای گذارد، روز قیامت به‌صورت ماری خطرناک بر او ظاهر می‌شود با دو خال بر بالای چشم و او را دنبال می‌کند؛ آن شخص می‌گوید: «وای بر تو، تو کیستی»؟ مار می‌گوید: «من آن گنجم که پس از خود بر جای گذاشتی». و همین‌طور به‌دنبال او می‌رود تا اینکه دستش را در دهان می‌گیرد و خرد می‌کند و فرو می‌برد، و پس از آن دیگر قسمت‌های بدن او را می‌بلعد.