آیه قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلاَّ إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ وَ نَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصيبَكُمُ اللهُ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدينا فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ [52]
بگو: «آيا درباره ما، جز يكى از دو نيكى را انتظار داريد؟! [يا پيروزى يا شهادت] ولى ما انتظار داريم كه خداوند، عذابى از سوى خود [در آن جهان] به شما برساند، يا [در اين جهان] به دست ما [مجازات شويد] اكنون شما انتظار بكشيد، ما هم با شما انتظار مىكشيم»!
الباقر (علیه السلام)- عَن اَبِی حَمزَهًَْ عَنْ أَبِیجَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ ... قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلَّا إِحْدَی الْحُسْنَیَیْنِ قَالَ إِمَّا مَوْتٌ فِی طَاعَهًِْ اللَّهِ أَوْ إِدْرَاکُ ظُهُورِ إِمَامٍ وَ نَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِهِمْ مَعَ مَا نَحْنُ فِیهِ مِنَ الشِّدَّهًِْ أَنْ یُصِیبَهُمُ اللهُ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ قَالَ هُوَ الْمَسْخُ أَوْ بِأَیْدِینَا وَ هُوَ الْقَتْلُ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنَّا مَعَکُمْ مُتَرَبِّصُونَ وَ التَّرَبُّصُ انْتِظَارُ وُقُوعِ الْبَلَاءِ بِأَعْدَائِهِمْ.
امام باقر (علیه السلام)- ابوحمزه گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: «... معنی این آیه: هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلَّا أحدی الحُسْنَیَیْنِ چیست»؟ فرمود: «یعنی یا مرگ در راه بندگی خدا (شهادت) و یا درک ظهور امام. ولی ما برای آنها با شدّت گرفتاری که داریم از طرف آنها منتظریم. که خداوند، عذابی از سوی خود [در آن جهان] به شما برساند». فرمود: «آن یا مسخ است و یا به دست ما گرفتار میشوند که کشتهشدن است. خداوند به پیامبرش (صلی الله علیه و آله) میفرماید: فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَکُمْ مُتَرَبِّصُونَ، تربّص یعنی انتظار بلاء و گرفتاری برای دشمنان».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِبْنِالْحَنَفِیَّهًِْ: أَنَّهُ خَرَجَ إِلَی أَصْحَابِهِ ذَاتَ یَوْمٍ وَ هُمْ یَنْتَظِرُونَ خُرُوجَهُ فَقَالَ تَنَجَّزُوا الْبُشْرَی مِنَ اللَّهِ فَوَ اللَّهِ مَا مِنْ أَحَدٍ یَتَنَجَّزُ الْبُشْرَی مِنَ اللَّهِ غَیْرَکُمْ ثُمَّ قَرَأَ هَذِهِ الْآیَهًَْ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی قَالَ نَحْنُ أَهْلَ الْبَیْتِ قَرَابَتُهُ جَعَلَنَا اللَّهُ مِنْهُ وَ جَعَلَکُمُ اللَّهُ مِنَّا ثُمَّ قَرَأَ هَذِهِ الْآیَهًَْ قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلَّا إِحْدَی الْحُسْنَیَیْنِ الْمَوْتِ وَ دُخُولِ الْجَنَّهًِْ وَ ظُهُورِ أَمْرِنَا فَیُرِیکُمُ اللَّهُ مَا تَقَرُّ بِهِ أَعْیُنُکُمْ ثُمَّ قَالَ أَمَا تَرْضَوْنَ أَنَّ صَلَاتَکُمْ تُقْبَلُ وَ صَلَاتَهُمْ لَا تُقْبَلُ وَ حَجَّکُمْ یُقْبَلُ وَ حَجَّهُمْ لَا یُقْبَلُ قَالُوا لِمَ یَا أَبَاالْقَاسِمِ قَالَ فَإِنَّ ذَلِکَ کَذَلِکَ.
امام علی (علیه السلام)- محمّدبنحنفیه گوید: حضرت (علیه السلام) پیش یاران خود آمد که انتظار خارجشدنش را از منزل داشتند گفت: «این بشارت را از خدا دریافت کنید، به خدا قسم! هیچکس جز شما چنین بشارتی دریافت نکرده است». آنگاه این آیه را خواند: «بگو: «من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمیکنم جز دوستداشتن نزدیکانم [اهل بیتم]. (شوری/۲۳) فرمود: «ما اهل بیت و خویشاوند پیامبریم خدا ما را از آنها قرار داده و شما را نیز از ما محسوب نموده است». سپس این آیه را خواند: آیا انتظاری برای ما جز یکی از دو نیکی دارید؟ مرگ و داخلشدن به بهشت و ظاهر شدن امر ما که خداوند چشم شما را روشن کند». آنگاه فرمود: «راضی نیستید که نماز شما قبول شود و نماز آنها قبول نشود، حج شما قبول شود و از آنها قبول نشود»؟ گفتند: «به چه جهت»؟! در جواب آنها فرمود: «جریان همینطور است که گفتم».
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلَّا إِحْدَی الْحُسْنَیَیْنِ یَقُولُ الْغَنِیمَهًِْ وَ الْجَنَّهًِْ.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلَّا أحدی الحُسْنَیَیْنِ، منظور از دو حُسن]، غنیمت [در صورت پیروزی] و بهشت [درصورت کشتهشدن] است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْمَرْءُ الْمُسْلِمُ الْبَرِیءُ مِنَ الْخِیَانَهًِْ یَنْتَظِرُ إِحْدَی الْحُسْنَیَیْنِ إِمَّا دَاعِیَ اللَّهِ فَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ لَهُ وَ إِمَّا رِزْقاً مِنَ اللَّهِ واسع {وَاسِعاً} فَإِذَا هُوَ ذُو أَهْلٍ وَ مَالٍ وَ مَعَهُ حبسه {حَسَبُهُ}.
امام علی (علیه السلام)- مسلمانی که به خیانت آلوده نشده چنین است: چشم به راه یکی از دو پاداش نیک است یا خداوند او را به نزد خود میخواند که در آن صورت هرچه در نزد خداست برای او بهتر است. یا در روزی او گشایش میدهد که در این صورت صاحب زن و فرزند و مال میگردد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَعَاشِرَ النَّاسِ لَا تَمُنُّوا عَلَی اللَّهِ إِسْلَامَکُمْ فَیَسْخَطَ عَلَیْکُمْ فَیُصِیبَکُمْ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ إِنَّهُ لَبِالْمِرْصاد.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای مردم، به خاطر مسلمانشدنتان بر خدا منّت نگذارید که بر شما خشمگین خواهد شد و به عذابش دچار میسازد، بههوش باشید پروردگار در دیدگاه اعمال و افکار است.