آیه فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ في سَبيلِ اللهِ وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ [81]
تخلّف‌كنندگان [از جنگ تبوك] از مخالفت با پيامبرخدا و كناره‌گيرى از جهاد، خوشحال شدند و خوش نداشتند كه با مال و جان خود، در راه خدا جهاد كنند و گفتند: «در اين گرما [به‌سوى ميدان] حركت نكنيد». [به آنان] بگو: «آتش دوزخ از اين سوزان‌تر است»! اگر مى‌فهميدند.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- نَزَلَ أَیْضاً فِی الْجَدِّ‌بْنِ‌قَیْسٍ فِی رِوَایَهًِْ عَلِیِّ‌بْنِ‌إِبْرَاهِیمَ (رحمة الله علیه) لَمَّا قَالَ لِقَوْمِهِ لَا تَخْرُجُوا فِی الْحَر.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- این آیه همچنین درباره‌ی جدّ‌بن‌قیس نازل شد درآن‌هنگام که به قومش گفت: «در گرما به جنگ نروید».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَن فُرقَدِ البَجَلّی قَالَ سَمِعْتُ عَلِیّاً (علیه السلام) یَقُولُ یَا مَعَاشِرَ أَهْلِ الْکُوفَهًِْ ... الْعَجَبُ مِنْکُمْ وَ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ، إِنَّ أَمِیرَهُمْ یَعْصِی اللَّهَ وَ هُمْ یُطِیعُونَهُ، وَ إِنَّ أَمِیرَکُمْ یُطِیعُ اللَّهَ وَ أَنْتُمْ تَعْصُونَهُ إِنْ قُلْتُ لَکُمْ انْفِرُوا إِلَی عَدُوِّکُمْ {فِی أَیَّامِ الْحَرِّ، قُلْتُمْ هَذِهِ حَمَارَّهًُْ الْقَیْظِ. وَ إِذَا أَمَرْتُکُمْ بِالسَّیْرِ إِلَیْهِمْ فِی الشِّتَاءِ} قُلْتُمُ الْقَرُّ یَمْنَعُنَا. أَ‌فَتَرَوْنَ عَدُوَّکُمْ لَا یَجِدُونَ الْقَرَّ کَمَا تَجِدُونَهُ وَ لَکِنَّکُمْ أَشْبَهْتُمْ قَوْماً قَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) انْفِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَقَالَ کُبَرَاؤُهُمْ لَا تَنْفِرُوا فِی الْحَرِّ. فَقَالَ اللَّهُ لِنَبِیِّهِ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ کانُوا یَفْقَهُونَ.
امام علی (علیه السلام)- فرقد بجلی گوید: از علی (علیه السلام) شنیدم که می‌فرمود: «ای مردم کوفه! عجب از شما و از اهل شام! چرا که امیر آن‌ها نافرمانی خدا را می‌کند و بااین‌حال از او اطاعت می‌کنند و امیر شما اطاعت خدا را می‌کند و شما نافرمانی او (امیر) را می‌کنید. اگر به شما بگویم در گرمای روزهای گرم به‌سوی دشمن کوچ کنید، می‌گویید: این روزها بسیار گرم است. و هرگاه به شما دستور می‌دهم که در زمستان به‌سوی آن‌ها (دشمنان) بروید، می‌گویید سرما مانعمان می‌شود!. آیا می‌پندارید که دشمنتان گرما را آن‌گونه که شما می‌یابید نمی‌یابند!؟ بلکه شما شبیه قومی هستید که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به آن‌ها فرمود: «در راه خدا [برای جهاد] کوچ کنید». بزرگانشان گفتند: «در گرما کوچ نکنید». که خدا به پیامبرش (صلی الله علیه و آله) فرمود: قُلْ نارُ جهنّم أَشَدُّ حَرًّا لَوْ کانُوا یَفْقَهُونَ».