آیه فَلَمَّا آتَاهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُواْ بِهِ وَ تَوَلَّواْ وَّ هُم مُّعْرِضُون [76]
امّا هنگامىكه خدا از فضل خود به آنها بخشيد، نسبت به آن بخل ورزيدند و سرپيچى كردند و روى برتافتند.
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- ثُمَّ ذَکَرَ الْبُخَلَاءَ وَ سَمَّاهُمْ مُنَافِقِینَ وَ کَاذِبِینَ فَقَالَ وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَکُونَنَّ مِنَ الصَّالِحینَ، فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ، فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فی قُلُوبِهِمْ إِلی یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ بِما أَخْلَفُوا اللهَ ما وَعَدُوهُ وَ بِما کانُوا یَکْذِبُون.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- [خدای تعالی] خسیسان را ذکر کرد و آنان را منافق و دروغگو خواند. سپس فرمود: وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَکُونَنَّ مِنَ الصَّالِحینَ* فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ* فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فی قُلُوبِهِمْ إِلی یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ بِما أَخْلَفُوا اللهَ ما وَعَدُوهُ وَ بِما کانُوا یَکْذِبُون.
الباقر (علیه السلام)- هُوَ ثَعْلَبَهًُْبْنُخَاطِبِبْنِعَمْرِوبْنِعَوْفٍ کَانَ مُحْتَاجاً فَعَاهَدَ اللَّهَ فَلَمَّا آتَاهُ اللَّهُ بَخِلَ بِهِ.
امام باقر (علیه السلام)- او ثعلبهًْبنحاطب بنعمروبنعوف بود و نیازمند بود. او با خدا عهد کرد و هنگامیکه خدا به او روزی داد، نسبت به آن بخل ورزید.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَّ ثَعْلَبَهًَْ أَتَی مَجْلِساً مِنَ الْأَنْصَارِ فَأَشْهَدَهُمْ وَ قَالَ: لَئِنْ آتَانِیَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ تَصَدَّقْتُ مِنْهُ وَ آتَیْتُ کُلَّ ذِی حَقٍّ حَقَّهُ وَ وَصَلْتُ مِنْهُ الْقَرَابهًَْ. فَابْتَلَاهُ اللَّهُ فَمَاتَ ابْنُ عَمٍّ لَهُ فَوَرَّثَهُ مَالًا وَ لَمْ یَفِ بِمَا قَالَ. فَنَزَلَتْ الآیَاتُ.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- از ابنعبّاس (رحمة الله علیه) و ابنجبیر و قتاده چنین روایت شده است که؛ ثعلبه وارد مجلسی از گروه انصار شد و از آنها گواهی گرفت که اگر خداوند از فضل خویش به من نعمتی عنایت کند من زکات آن را خواهم داد و حقّ صاحبان حق را تمام و کمال پرداخت خواهم نمود و با آن صله رحم انجام میدهم. خداوند او را امتحان کرد و بعد پسر عموی ثعلبه مرد و وارث اموال او گردید امّا او به وعدههای خود جامه عمل نپوشاند. بعد از این واقعه خداوند این آیات را نازل کرد.