آیه قَدْ جاءَكُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِيَ فَعَلَيْها وَ ما أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفيظٍ [104]
دلايل بصيرت آفرين از طرف پروردگارتان براى شما آمد؛ كسى كه [به‌وسيله‌ی آن]، بصيرت و آگاهى يافت، به سود خود اوست؛ و كسى كه از ديدن آن چشم پوشيد، به زيان خودش مى‌باشد؛ و من نگاهبان شما نيستم [و شما را بر قبول ايمان مجبور نمى‌كنم].
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَمَّا مَا فَرَضَهُ عَلَی الْعَیْنَیْنِ فَهُوَ النَّظَرُ إِلَی آیَاتِ اللَّهِ وَ غَضُّ النَّظَرِ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ اللَّهُ تَعَالَیَ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها وَ هَذِهِ الْآیَهًُْ جَامِعَهًٌْ لِأَبْصَارِ الْعُیُونِ وَ أَبْصَارِ الظُّنُونِ.
امام علی (علیه السلام)- امّا واجبات چشم یکی از آن‌ها نگاه‌کردن در آیات خداوند و پوشیدن دیده از آنچه خداوند حرام کرده است، در قرآن مجید می‌فرماید: «فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها؛ این آیه در بینایی دل‌ها و چشم‌ها بسیار جامعیّت دارد و حقیقت را روشن می‌کند.
الصّادق (علیه السلام)- أَی إِحَاطَهًُْ الْوَهْمِ أَ لَا تَرَی إِلَی قَوْلِهِ قَدْ جاءَکُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ یُقَالُ فُلَانٌ بَصِیرٌ بِالدَّرَاهِمِ وَ الثِّیَابِ وَ الْجَوَارِحِ وَ الْأَشْعَارِ.
امام صادق (علیه السلام)- یعنی اوهام [او را درک نمی‌کند]، آیا کلام خداوند را نمی‌بینی که فرموده است: قَدْ جاءَکُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ؛ گفته می‌شود: فلانی به درهم‌ها، لباس‌ها، اعضا و شعرها بصیر و آگاه است [که دراین‌موارد منظور از بصیربودن، دیدن با چشم ظاهری نیست].
الصّادق (علیه السلام)- فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ قَالَ إِحَاطَهًُْ الْوَهْمِ أَ لَا تَرَی إِلَی قَوْلِهِ قَدْ جاءَکُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ لَیْسَ یَعْنِی بَصَرَ الْعُیُونِ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ لَیْسَ یَعْنِی مِنَ الْبَصَرِ بِعَیْنِهِ وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها لَمْ یَعْنِ عَمَی الْعُیُونِ إِنَّمَا عَنَی إِحَاطَهًَْ الْوَهْمِ کَمَا یُقَالُ فُلَانٌ بَصِیرٌ بِالشِّعْرِ وَ فُلَانٌ بَصِیرٌ بِالْفِقْهِ وَ فُلَانٌ بَصِیرٌ بِالدَّرَاهِمِ وَ فُلَانٌ بَصِیرٌ بِالثِّیَابِ اللَّهُ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ یُرَی بِالْعَیْنِ.
امام صادق (علیه السلام)- لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ، مقصود احاطه وهم است، مگر نمی‌بینی خداوند متعال چه می‌فرماید: قَدْ جاءَکُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ؛ که مقصود بینایی چشم نیست. و فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ؛ باز مقصود بینایی به چشم نیست، وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها، که مقصود کوری چشم نیست، همانا مقصود احاطه‌ی وهم است چنان‌که می‌گویند فلانی به شعر بیناست و فلانی به فقه بیناست و فلانی به سکه پول بیناست و فلانی به لباس بیناست، خدا بزرگوارتر از این است که به چشم دیده شود».
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ تَعَالَی وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها یَعْنِی عَلَی النَّفْسِ وَ ذَلِکَ لِاکْتِسَابِهَا الْمَعَاصِی.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها یعنی هرکه گمراه شود، به‌واسطه‌ی کسب معاصی به ضرر خود اوست.