آیه وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ إِنَّ الَّذينَ يَكْسِبُونَ الْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِما كانُوا يَقْتَرِفُونَ [120]
گناهان آشكار و پنهان را رها كنيد. زيرا كسانى كه گناه مى‌كنند، به‌زودى در برابر آنچه مرتكب مى‌شدند، مجازات خواهند شد.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- الظَّاهِرُ مِنَ الْإِثْمِ الْمَعَاصِی وَ الْبَاطِنُ الشِّرْکُ وَ الشَّکُّ فِی الْقَلْبِ وَ قَوْلُهُ بِمَا کانُوا یَقْتَرِفُونَ أَیْ یَعْمَلُونَ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- منظور از ظاهر گناه، معصیت ها است و منظور از باطن یعنی شرک و شک در دل. و این کلام خداوند تبارک‌وتعالی: بِمَا کَانُواْ یَقْتَرِفُونَ یعنی انجام می‌دادند.
الصّادق (علیه السلام)- فَأَعْطُوا اللَّهَ مِنْ أَنْفُسِکُمُ الِاجْتِهَادَ فِی طَاعَتِهِ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُدْرَکُ شَیْءٌ مِنَ الْخَیْرِ عِنْدَهُ إِلَّا بِطَاعَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَحَارِمِهِ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ فِی ظَاهِرِ الْقُرْآنِ وَ بَاطِنِهِ فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَالَ فِی کِتَابِهِ وَ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ تَجْتَنِبُوهُ فَقَدْ حَرَّمَهُ وَ اتَّبِعُوا آثَارَ رَسُولِ اللَّهِ وَ سُنَّتَهُ فَخُذُوا بِهَا.
امام صادق (علیه السلام)- پس تا آنجا که می‌توانید، در هر ساعتی از ساعات شب یا روز، بسیار خدا را یاد کنید زیرا خداوند فرمان داده است او را یاد کنند و خدا هم به یاد مؤمنی است که در یاد اوست و بدانید که خدا بندگان مؤمن خویش را یاد نمی‌کند، مگر کسی را که به خیر او را یاد کند؛ پس خود را به کوشش در عبادت وادارید، زیرا هر چیزی از سوی خدا به کوشش در طاعت فراهم می‌آید و نیز در اجتناب از آنچه در ظاهر و باطن قرآن حرام کرده است. خداوند می‌فرماید: وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ و بدانید که هرآنچه خدا دستور به اجتناب از آن داده، حرامش نموده است. و از آثار و فرمان‌های پیامبر (صلی الله علیه و آله) و روش او پیروی کنید و به آن عمل نمایید.
الصّادق (علیه السلام)- أَنَّهُ کَتَبَ إِلَی بَعْضِ أَوْلِیَائِهِ مِنَ الدُّعَاهًِْ وَ قَدْ کَتَبَ إِلَیْهِ بِحَالِ قَوْمٍ قِبَلَهُ مِمَّنِ انْتَحَلِ الدَّعْوَهًَْ وَ تَعَدَّوْا الْحُدُودَ وَ اسْتَحَلُّوا الْمَحَارِمَ وَ اطَّرَحُوا الظَّاهِرَ فَکَتَبَ إِلَیْهِ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فَأُخْبِرُکَ أَنَّهُ مَنْ کَانَ یَدِینُ اللَّهَ بِهَذِهِ الصِّفَهًِْ الَّتِی کَتَبْتَ تَسْأَلُنِی عَنْهَا فَهُوَ عِنْدِی مُشْرِکٌ بِاللَّهِ بَیِّنُ الشِّرْکِ فَلَا یَسَعُ أَحَداً أَنْ یَشُکَّ فِیهِ أَ لَمْ یَسْمَعْ هَؤُلَاءِ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قُلْ إِنَّما حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ وَ قَوْلَهُ جَلَّ ثَنَاؤُهُ وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ فَظَاهِرُ الْحَرَامِ وَ بَاطِنُهُ حَرَامٌ کُلُّهُ وَ ظَاهِرُ الْحَلَالِ وَ بَاطِنُهُ حَلَالٌ کُلُّهُ وَ إِنَّمَا جُعِلَ الظَّاهِرُ دَلِیلًا عَلَی الْبَاطِنِ وَ الْبَاطِنُ دَلِیلًا عَلَی الظَّاهِرِ یُؤَکِّدُ بَعْضُهُ بَعْضاً وَ یَشُدُّهُ وَ یُقَوِّیهِ وَ یُؤَیِّدُهُ فَمَا کَانَ مَذْمُوماً فِی الظَّاهِرِ فَبَاطِنُهُ مَذْمُومٌ وَ مَا کَانَ مَمْدُوحاً فِی الظَّاهِرِ فَبَاطِنُهُ مَمْدُوحٌ.
امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) به یکی از دوستانش نوشت درحالی‌که او وضعیّت گروهی را که پیش او بودند به امام (علیه السلام) نوشته بود و آن گروه از کسانی بودند که خود رابه دعوت [اسلام] نسبت می‌دادند ولی از حدود تجاوز می‌کردند، حرام‌ها را حلال می‌شمردند و ظاهر [احکام دینی] را طرد می‌کردند؛ در نتیجه امام صادق (علیه السلام) به او نوشت: «... به تو خبر می‌دهم که هرکس با این صفتی که نوشته‌ای و از من درباره‌ی آن سؤال می‌کنی دین خدا را برگزیند، او نزد من آشکارا به خدا شرک ورزیده است و کسی نمی‌تواند در آن شک کند. آیا این‌ها کلام خداوند عزّوجلّ را نشنیده‌اند: بگو: خداوند، تنها اعمال زشت را، حرام کرده است؛ چه آشکار باشد و چه پنهان؛ و کلام خداوند عزّوجلّ: وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ. ظاهر حرام و باطنش، همه‌ی آن حرام است و ظاهر حلال و باطنش همه‌ی آن حلال است و خداوند ظاهر را دلیل و راهنما بر باطن و باطن را دلیل و راهنما بر ظاهر قرار داده است که بعضی بعض دیگر را تأکید می‌کند و آن را محکم، تقویت و تأیید می‌کند؛ پس چیزی که در ظاهر مورد نکوهش باشد، باطنش مورد نکوهش است و چیزی که در ظاهر ستوده باشد، باطنش ستایش شده است.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ قَوْماً آمَنُوا بِالظَّاهِرِ وَ کَفَرُوا بِالْبَاطِنِ فَلَمْ یَنْفَعْهُمْ شَیْءٌ وَ جَاءَ قَوْمٌ مِنْ بَعْدِهِمْ فَآمَنُوا بِالْبَاطِنِ وَ کَفَرُوا بِالظَّاهِرِ فَلَمْ یَنْفَعْهُمْ ذَلِکَ شَیْئاً وَ لَا إِیمَانَ بِظَاهِرٍ إِلَّا بِبَاطِنٍ وَ لَا بِبَاطِنٍ إِلَّا بِظَاهِرٍ.
امام صادق (علیه السلام)- هیثم تمیمی گفت: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «گروهی به ظاهر ایمان آورده و در باطن کافرند و بهره‌ای نمی‌برند. بعضی پس از آن‌ها آمدند و به باطن ایمان آوردند و به ظاهر قرآن کافر شدند؛ آن‌ها نیز بهره‌ای نمی‌برند. ایمان به ظاهر صحیح نیست مگر با باطن، و به باطن نیز درست نیست مگر با ظاهر».