آیه ۱۳۸ - سوره انعام

آیه وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ لا يَطْعَمُها إِلاَّ مَنْ نَشاءُ بِزَعْمِهِمْ وَ أَنْعامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُها وَ أَنْعامٌ لا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللهِ عَلَيْهَا افْتِراءً عَلَيْهِ سَيَجْزيهِمْ بِما كانُوا يَفْتَرُونَ [138]

و گفتند: «اين چهارپايان و زراعت [كه مخصوص بت‌هاست، براى همه] ممنوع است؛ و جز كسانى كه ما بخواهيم به گمان آن‌ها نبايد از آن بخورند. و [اين‌ها] چهارپايانى است كه سوار‌شدن بر آن‌ها حرام شده است». و چهارپايانى [داشتند] كه [هنگام ذبح]، نام خدا را بر آن نمى‌بردند، و به خدا دروغ مى‌بستند؛ [و مى‌گفتند: «اين احكام، همه از ناحيه‌ی اوست»]. به‌زودى [خدا] آن‌ها را به سزاى افتراهايى كه مى‌بستند كيفر مى‌دهد.

۱
(انعام/ ۱۳۸)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قَوْلُهُ وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ قَالَ الْحِجْرُ الْمُحَرَّمُ لا یَطْعَمُها إِلَّا مَنْ نَشاءُ بِزَعْمِهِمْ قَالَ کَانُوا یُحَرِّمُونَهَا عَلَی قَوْمٍ وَ أَنْعامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُها یَعْنِی الْبَحِیرَهًَْ وَ السَّائِبَهًَْ وَ الْوَصِیلَهًَْ وَ الْحَامَ وَ أَنْعامٌ لا یَذْکُرُونَ اسْمَ اللهِ عَلَیْهَا افْتِراءً عَلَیْهِ سَیَجْزِیهِمْ بِما کانُوا یَفْتَرُون.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قَالُواْ هَذِهِ أَنْعَامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ؛ حِجْرٌ یعنی حرام شده است. لاَّ یَطْعَمُهَا إِلاَّ مَن نّشَاء بِزَعْمِهِمْ، آن را بر گروهی تحریم می‌کردند. وَ أَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا؛ شتر ماده‌ای که پنج بار زاییده است و شتر نذر شده و شتر ماده‌ای که ده‌بار زاییده و شتری که مدّت طولانی نزد صاحبش مانده به‌طوری که صاحبش آن را بعد از ده‌بار زاییدن رها کرده است. وَ أَنْعامٌ لا یَذْکُرُونَ اسْمَ اللهِ عَلَیْهَا افْتِراءً عَلَیْهِ سَیَجْزِیهِمْ بِما کانُوا یَفْتَرُون.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۵۹۴
القمی، ج۱، ص۲۱۷/ بحارالأنوار، ج۹، ص۲۰۷؛ فیه: «و الحام ... یفترون» محذوفٌ/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(انعام/ ۱۳۸)

الصّادق (علیه السلام)- فِی قَوْلِهِ عَزَّوَ جَلَّ فِی حُجُورِکُمْ قَالَ الْحِجْرُ الْحُرْمَهًُْ یَقُولُ اللَّاتِی فِی حُرْمَتِکُمْ وَ ذَلِکَ مِثْلُ قَوْلِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ یَقُولُ مُحَرَّمَهًٌْ.

امام صادق (علیه السلام)- فِی حُجُورِکُمْ؛ حِجْرٌ حرمت است. دختران همسرانتان که بر شما حرام هستند و آن مانند این کلام خداوند: أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ. و حرام است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۵۹۴
مستدرک الوسایل، ج۱۴، ص۳۹۸/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۲۳۲
بیشتر