آیه ۶۲ - سوره انعام

آیه ثُمَّ رُدُّوا إِلَى اللهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ أَلا لَهُ الْحُكْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبينَ [62]

سپس [تمام بندگان] به‌سوى خدا، كه مولاى حقيقى آنهاست، باز مى‌گردند. بدانيد كه حكم و داورى، مخصوص اوست؛ و او، سريع‌ترين حسابگران است.

سپس [تمام بندگان] به‌سوی خدا، که مولای حقیقی آنهاست، باز می‌گردند. بدانید که حکم و داوری، مخصوص اوست

۱ -۱
(انعام/ ۶۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَن أَبِی‌عَبدِ الله (علیه السلام) قَالَ: دَخَلَ مَرْوَانُ‌بْنُ‎الْحَکَمِ الْمَدِینَهًَْ قَالَ فَاسْتَلْقَی عَلَی السَّرِیرِ وَ ثَمَّ مَوْلًی لِلْحُسَیْنِ (علیه السلام) فَقَالَ رُدُّوا إِلَی اللهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ أَلا لَهُ الْحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِینَ قَالَ فَقَالَ الحسین (علیه السلام) لِمَوْلَاهُ مَا ذَا قَالَ هَذَا حِینَ دَخَلَ قَالَ اسْتَلْقَی عَلَی السَّرِیرِ فَقَرَأَ رُدُّوا إِلَی اللهِ مَوْلاهُمُ إِلَی قَوْلِهِ الْحاسِبِینَ قَالَ فَقَالَ الحسین (علیه السلام) نَعَمْ وَ اللَّهِ رُدِدْتُ أَنَا وَ أَصْحَابِی إِلَی الْجَنَّهًِْ وَ رُدَّ هُوَ وَ أَصْحَابُهُ إِلَی النَّارِ.

امام صادق (علیه السلام)- مروان‌بن‌حکم وارد مدینه شد، پس روی تختی دراز کشید، [درحالی‌که یکی از غلامان حسین (علیه السلام) در آنجا بود] و گفت: رُدُّواْ إِلَی اللهِ مَوْلاَهُمُ الحَقِّ أَلاَ لَهُ الحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الحَاسِبِینَ. پس امام حسین (علیه السلام) به غلامش فرمود: «آن مرد در هنگام ورود چه گفت»؟ گفت: «بر روی تخت دراز کشید و این آیه را خواند: رُدُّواْ إِلَی اللهِ مَوْلاَهُمُ الحَقِّ أَلاَ لَهُ الحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الحَاسِبِینَ». امام حسین (علیه السلام) فرمود: «آری، به خدا، من و اصحابم به بهشت برگردانده شدیم و او و یارانش به آتش برگردانده شدند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۴۱۴
بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۰۶/ العیاشی، ج۱، ص۳۶۲/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۲
(انعام/ ۶۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- خَطَبَ أَمِیرُالمُؤمِنِینَ (علیه السلام) فَقَالَ أَلَا وَ إِنَّ الدُّنْیَا دَارٌ غَرَّارَهًٌْ خَدَّاعَهًٌْ تَنْکِحُ فِی کُلِّ یَوْمٍ بَعْلًا وَ تَقْتُلُ فِی کُلِّ لَیْلَهًٍْ أَهْلًا أَیْنَ مَنْ بَنَی الدُّورَ وَ شَرَّفَ الْقُصُورَ وَ جَمْهَرالْأُلُوفَ قَدْ تَدَاوَلَتْهُمْ أَیَّامُهَا وَ ابْتَلَعَتْهُمْ أَعْوَامُهَا فَصَارُوا أَمْوَاتاً وَ فِی الْقُبُورِ رُفَاتاً قَدْ یَئِسُوا مَا خَلَّفُوا وَ وَقَفُوا عَلَی مَا أَسْلَفُوا ثُمَّ رُدُّوا إِلَی اللهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ أَلا لَهُ الْحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِینَ.

امام علی (علیه السلام)- پس زنهار که زندگی دنیا شما را فریب ندهد! به خدا آگاه باش که دنیا سرایی فریب‌دهنده و مکار است که هر روز شوهری می‌گیرد و هر شبی اهل خود را می‌کشد و در هر ساعتی، جمعیتی راجدا می‌کند. از جمعیّت‌های پیشین چه بسیار فرورونده در دنیا و میل‌کننده به سوی آن بوده‌اند که آنان را در جهنّم افکنده و نابود کرده، چه نابود و هلاک کردنی! و آنان را وارد زبانه آتش کرده. کجاست آن کس که جمع آوری کرد و نگهداشت و محکم بست؛ کسی که جلوگیری کرد امّا پیروز نشد؟ کجاست آنکه از سپاه سان دید، کاخ‌های باشکوه بنا کرد و بر فراز منبرها رفت؟ کجاست کسی که خانه‌ها بنا کرد، کاخ‌ها زینت داد و هزاران هزار جمع کرد؟ روزهای دنیا بین آن‌ها نوبت گذاشته شد و آنان را دریاهای دنیا بلعید. پس از جمله مردگان گردیدند و در گورستان شکسته و کوبیده شدند؛ از بازماندگان ناامید شدند؛ از آنچه پیش فرستادند آگاه شدند، رُدُّواْ إِلَی اللهِ مَوْلاَهُمُ الحَقِّ أَلاَ لَهُ الحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الحَاسِبِینَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۴۱۴
بحارالأنوار، ج۷۴، ص۳۷۵
۱ -۳
(انعام/ ۶۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنْزَلَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی اخْتِصَاصاً لِی وَ تَکَرُّماً نَحَلَنِیهِ وَ إِعْظَاماً وَ تَفْصِیلًا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَنَحَنِیهِ وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی ثُمَّ رُدُّوا إِلَی اللهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ أَلا لَهُ الْحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِینَ.

امام علی (علیه السلام)- خدای تبارک‌وتعالی در مورد من نازل فرمود و من و بزرگی مرا و فضیلتی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به من داد را گرامی داشت. و این سخن خداوند است: ثُمَّ رُدُّواْ إِلَی اللهِ مَوْلاَهُمُ الحَقِّ أَلاَ لَهُ الحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الحَاسِبِینَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۴۱۶
الکافی، ج۸، ص۲۷
۱ -۴
(انعام/ ۶۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا عَلِیُّ (علیه السلام) أَنْتَ دَیَّانُ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ وَ الْمُتَوَلِّی حِسَابَهُمْ وَ أَنْتَ رُکْنُ اللَّهِ الْأَعْظَمُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ أَلَا وَ إِنَّ الْمَآبَ إِلَیْکَ وَ الْحِسَابَ عَلَیْکَ وَ الصِّرَاطَ صِرَاطُکَ وَ الْمِیزَانَ مِیزَانُکَ وَ الْمَوْقِفَ مَوْقِفُکَ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- یا علی (علیه السلام) تو دادخواه این امّتی و عهده‌دار حساب آن‌ها و تو رکن اعظم خدایی! در روز قیامت بازگشت به‌سوی تو است. و حساب با توست. و راه، راهِ توست. و میزان و سنجش، سنجش توست و موقف، موقف توست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۴۱۶
بحار الأنوار، ج۲۴، ص۲۷۲

و او، سریع‌ترین حسابگران است

۲ -۱
(انعام/ ۶۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ رُوِیَ عَنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَنَّهُ سُئِلَ کَیْفَ یُحَاسِبُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ الْخُلُقَ وَ لَا یَرَوْنَهُ؟ قَالَ: کَمَا یَرْزُقُهُمْ وَ لَا یَرَوْنَهُ.

امام علی (علیه السلام)- از امیرمؤمنان (علیه السلام) روایت شده است که از ایشان سؤال شد: «خداوند سبحان چگونه به حساب خلق رسیدگی می‌کند درحالی‌که آن‌ها خدا را نمی‌بینند»؟ فرمود: «همانگونه که به آن‌ها روزی می‌دهد و او را نمی‌بینند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۴۱۶
نورالثقلین
بیشتر