آیه قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَ يُذيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ [65]
بگو: «او قادر است كه از فرازتان يا از زير پاى شما، عذابى بر شما بفرستد؛ يا به‌صورت دسته‌هاى پراكنده شما را با هم بياميزد؛ و طعم جنگ [و اختلاف] را به هريك از شما به‌وسيله‌ی ديگرى بچشاند». ببين چگونه آيات گوناگون را [براى آن‌ها] شرح مى‌دهيم؛ شايد بفهمند [و بازگردند].
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- رَوَی جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیُّ (رحمة الله علیه) قَالَ حَجَجْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حِجَّهًَْ الْوَدَاعِ فَلَمَّا قَضَی النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) مَا افْتُرِضَ عَلَیْهِ مِنَ الْحَجِ أَتَی مُوَدِّعَ الْکَعْبَهًِْ فَلَزِمَ حَلْقَهًَْ الْبَابِ وَ نَادَی بِرَفِیعِ صَوْتِهِ أَیُّهَا النَّاسُ فَاجْتَمَعَ أَهْلُ الْمَسْجِدِ وَ أَهْلُ السُّوقِ فَقَالَ (صلی الله علیه و آله) اسْمَعُوا أَنِّی قَائِلٌ مَا هُوَ بَعْدِی کَائِنٌ فَلْیُبَلِّغْ شَاهِدُکُمْ غَائِبَکُمْ ثُمَّ بَکَی رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حَتَّی بَکَی لِبُکَائِهِ النَّاسُ أَجْمَعُونَ فَلَمَّا سَکَتَ مِنْ بُکَائِهِ قَالَ اعْلَمُوا رَحِمَکُمُ اللَّهُ أَنَّ مَثَلَکُمْ فِی هَذَا الْیَوْمِ کَمَثَلِ وَرَقٍ لَا شَوْکَ فِیهِ إِلَی أَرْبَعِینَ وَ مِائَهًِْ سَنَهًٍْ ثُمَّ یَأْتِی مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ شَوْکٌ وَ وَرَقٌ إِلَی مِائَتَیْ سَنَهًٍْ ثُمَّ یَأْتِی مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ شَوْکٌ لَا وَرَقَ فِیهِ حَتَّی لَا یُرَی فِیهِ إِلَّا سُلْطَانٌ جَائِرٌ أَوْ غَنِیٌّ بَخِیلٌ أَوْ عَالِمٌ رَاغِبٌ فِی الْمَالِ أَوْ فَقِیرٌ کَذَّابٌ أَوْ شَیْخٌ فَاجِرٌ أَوْ صَبِیٌّ وَقِحٌ أَوِ امْرَأَهًٌْ رَعْنَاءُ ثُمَّ بَکَی رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَامَ إِلَیْهِ سَلْمَانُ الْفَارِسِیُّ (رحمة الله علیه) وَ قَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَخْبِرْنَا مَتَی یَکُونُ ذَلِکَ فَقَالَ (صلی الله علیه و آله) یَا سَلْمَانُ (رحمة الله علیه) إِذَا قَلَّتْ عُلَمَاؤُکُمْ وَ ذَهَبَتْ قُرَّاؤُکُمْ وَ قَطَعْتُمْ زَکَاتَکُمْ وَ أَظْهَرْتُمْ مُنْکَرَاتِکُمْ وَ عَلَتْ أَصْوَاتُکُمْ فِی مَسَاجِدِکُمْ وَ جَعَلْتُمُ الدُّنْیَا فَوْقَ رُءُوسِکُمْ وَ الْعِلْمَ تَحْتَ أَقْدَامِکُمْ وَ الْکَذِبَ حَدِیثَکُمْ وَ الْغِیبَهًَْ فَاکِهَتَکُمْ وَ الْحَرَامَ غَنِیمَتَکُمْ وَ لَا یَرْحَمُ کَبِیرُکُمْ صَغِیرَکُمْ وَ لَا یُوَقِّرُ صَغِیرُکُمْ کَبِیرَکُمْ فَعِنْدَ ذَلِکَ تَنْزِلُ اللَّعْنَهًُْ عَلَیْکُمْ وَ یُجْعَلُ بَأْسُکُمْ بَیْنَکُمْ وَ بَقِیَ الدِّینُ بَیْنَکُمْ لَفْظاً بِأَلْسِنَتِکُمْ فَإِذَا أَتَیْتُمْ {أُوتِیتُمْ} هَذِهِ الْخِصَالَ تَوَقَّعُوا الرِّیحَ الْحَمْرَاءَ أَوْ مَسْخاً أَوْ قَذْفاً بِالْحِجَارَهًِْ وَ تَصْدِیقُ ذَلِکَ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلی أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ یُذِیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُون.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- جابر (رحمة الله علیه) گوید: در سال حجهًْ الوداع با پیغمبر (صلی الله علیه و آله) به حج رفتم، پیغمبر (صلی الله علیه و آله) بعد از انجام اعمال حج آمد تا با خانه‌ی خدا تودیع کند. حلقه در را گرفت و با صدای رسا فرمود: «ای مردم»! با این صدا تمام مردمی که در مسجد الحرام و بازار بودند، جمع شدند. آنگاه پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای مردم آنچه را که بعد از من روی می‌دهد و هم اکنون به شما می‌گویم از من بشنوید! و حاضران شما به غائبین خود برسانند». سپس پیغمبر (صلی الله علیه و آله) گریست به‌طوری که از گریه حضرت همه‌ی مردم گریستند، چون حضرت (صلی الله علیه و آله) از گریستن آرام گرفت، فرمود: «ای مردم! خدا شما را بیامرزد! بدانید که شما از این روز تا صدوچهل سال بعد مانند برگی هستید که خار نداشته باشد، آنگاه تا دویست سال برگ و خار خواهد داشت و بعد از آن خار بدون برگ است به‌طوری که در آن زمان جز سلطان ظالم یا ثروتمند بخیل یا عالم دنیاپرست یا فقیر دروغگو یا پیرمرد زناکار یا بچّه بی‌آبرو و یا زن احمق دیده نمی‌شود»! آنگاه پیغمبر (صلی الله علیه و آله)گریست، سلمان فارسی (رحمة الله علیه) برخاست و عرض کرد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بفرمایید بدانیم: آنچه فرمودید کی واقع می‌شود»؟. فرمود: «ای سلمان (رحمة الله علیه) در زمانی‌که علمای شما کم شوند و قاریان قرآن شما از میان بروند، و زکات خود را ندهند و کارهای زشت خود را آشکار سازند. و صدای شما در مساجد بلند شود و امور دنیا را روی سر بگذارید، و دانش را زیر پا بنهید، سخنان شما دروغ، و شیرینی گفتارتان غیبت، و آنچه بدست می‌آورید حرام باشد! نه بزرگان شما به کوچک‌تر رحم کنند و نه کوچکتران احترام بزرگان را نگاه بدارند .در آن اوقات آثار غضب خدا بر شما فرود می‌آید، و سختی شما را به همان وضع در میان شما قرار می‌دهد، و در میان شما از دین جز لفظ آنکه به زبان می‌آورید، باقی نمی‌ماند هنگامی‌که این خصلت‌ها را پیدا کردید منتظر باد سرخ یا مسخ‌شدن یا سنگ باران باشید؛ آنچه این را تصدیق می‌کند در کتاب خدا هست و آن این آیه است: قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلی أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ یُذِیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ؛ انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُون».
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلی أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ قَالَ السُّلْطَانُ الْجَائِرُ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ قَالَ السَّفِلَهًُْ وَ مَنْ لَا خَیْرَ فِیهِ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- هُوَ الْقَادِرُ عَلَی أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِکُمْ؛ منظور از عذاب، حاکم ستمگر است. أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ؛ یعنی فرومایگان و کسی که بی‌خیر است.
الباقر (علیه السلام)- هُوَ الْقادِرُ عَلی أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ قَالَ هُوَ الدَّجَّالُ وَ الصَّیْحَهًُْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ وَ هُوَ الْخَسْفُ.
امام باقر (علیه السلام)- هُوَ الْقَادِرُ عَلَی أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِکُمْ چنین آمده است که مراد از این عذاب، دود و فریاد است. أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ؛ یعنی فرو رفتن زمین.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً قَالَ الْعَصَبِیَّهًُْ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً؛ منظور تعصّب است.
الصّادق (علیه السلام)- أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً یَعْنِی یَضْرِبُ بَعْضُکُمْ بِبَعْضٍ بِمَا یُلْقِیهِ مِنَ الْعَدَاوَهًِْ وَ الْعَصَبِیَّهًِْ.
امام صادق (علیه السلام)- أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً یعنی: به‌وسیله‌ی دشمنی و تعصّبی که میان آنان می‌اندازد، به نزاع و کشمکش می‌پردازند.
الباقر (علیه السلام)- أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ هُوَ اخْتِلَافٌ فِی الدِّینِ وَ طَعْنُ بَعْضِکُمْ عَلَی بَعْضٍ.
امام باقر (علیه السلام)- أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً و آن عبارت است از اختلاف در دین و تهمت‌زدن به یکدیگر.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قالَ الْحَسَنْ: قالَ رَسُولَ اللَّهِ سَأَلَتُ رَبِّی أَنْ لَا یُظْهِرَ عَلَی أُمَّتِی أَهْلَ دِینِ غَیْرِهِمْ فَأَعْطَانِی وَ سَأَلْتُهُ أَنْ لَا یُهْلِکَهُمْ جُوعاً فَأَعْطَانِی وَ سَأَلْتُهُ أَنْ لَا یَجْمَعُهُمْ عَلَی ضَلَالَهًٍْ فَأَعْطَانِی وَ سَأَلْتُهُ أَنْ لَا یَلْبِسَهُمْ شِیَعاً فَمَنَعَنِی.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- حسن گوید: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: از پروردگارم خواستم که بر امّتم اهل دین‌های دیگر را پیروز نگرداند؛ پس به من عطا فرمود و از او خواستم که آن‌ها را با گرسنگی هلاک نکند؛ پس به من عطا فرمود و از او خواستم که آن‌ها را بر گمراهی جمع نکند؛ پس به من عطا فرمود و از او خواستم که آن‌ها را به‌صورت دسته‌های پراکنده به جان هم نیندازد؛ پس مرا محروم کرد.
السّجّاد (علیه السلام)- عَنْ جَابِرِ‌بْنِ‌عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ (رحمة الله علیه) قَال: خَرَجَ عَلَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَوْماً وَ نَحْنُ فِی مَسْجِدِهِ فَقَال یَا سلمان (رحمة الله علیه) اذْهَبْ إِلَی مَنْزِلِ أُمِّکَ أُمِّ سَلَمَهًَْ فَأْتِنِی بِبِسَاطِ الشَّعْرِ الْخَیْبَرِیِّ قَالَ جَابِرٌ فَذَهَبَ سلمان (رحمة الله علیه) فَلَمْ یَلْبَثْ أَنْ جَاءَ بِالْبِسَاطِ فَأَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) سَلمَانَ (رحمة الله علیه) فَبَسَطَهُ ثُمَّ قَالَ لِأَبِی‌بَکْرٍ وَ عُمَرَ وَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ اجْلِسُوا عَلَی الْبِسَاطِ فَجَلَسُوا کَمَا أَمَرَهُمْ ثُمَّ خَلَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) سَلمَانَ (رحمة الله علیه) فَلَمَّا جَاءَهُ أَسَرَّ إِلَیْهِ شَیْئاً ثُمَّ قَالَ لَهُ اجْلِسْ فِی الزَّاوِیَهًِْ الرَّابِعَهًِْ فَجَلَسَ سَلمَانُ (رحمة الله علیه) ثُمَّ أَمَرَ عَلِیّاً (علیه السلام) أَنْ یَجْلِسَ فِی وَسَطِهِ ثُمَّ قَالَ لَهُ قُلْ مَا أَمَرْتُکَ فَوَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً لَوْ شِئْتُ قُلْتُ عَلَی الْجَبَلِ لَسَارَ فَحَرَّکَ عَلِیٌّ (علیه السلام) شَفَتَیْهِ قَالَ جَابِرٌ فَاخْتَلَجَ الْبِسَاطُ فَمَرَّ بِهِمْ قَالَ جَابِرٌ فَسَأَلْتُ سَلمَانَ (رحمة الله علیه) فَقُلْتُ أَیْنَ مَرَّ بِکُمُ الْبِسَاطُ قَالَ وَ اللَّهِ مَا شَعُرْنَا بِشَیْءٍ حَتَّی انْقَضَّ بِنَا الْبِسَاطُ فِی ذِرْوَهًِْ جَبَلٍ شَاهِقٍ وَ صرْنَا إِلَی بَابِ کَهْف قَالَ سَلمَانُ (رحمة الله علیه) قَامَ عَلِیٌّ (علیه السلام) فَصَاحَ بِهِمْ بِصَوْتٍ خَفِیٍّ فَانْفَتَحَ بَابُ الْکَهْفِِ فَأَعَادَ عَلِیٌّ (علیه السلام) سَلَامَهُ عَلَیْهِمْ فَقَالُوا کُلُّهُمْ وَ عَلَیْکَ وَ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مِنَّا السَّلَامُ نَشْهَدُ بِأَنَّکَ مَوْلَانَا وَ مَوْلَی کُلِّ مَنْ آمَنَ بِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) قَالَ سَلمَانُ (رحمة الله علیه) فَلَمَّا سَمِعَ الْقَوْمُ أَخَذُوا بِالْبُکَاءِ وَ فَزِعُوا وَ اعْتَذَرُوا إِلَی أَمِیرِالمُؤمِنِینَ (علیه السلام) وَ قَامُوا کُلُّهُمْ إِلَیْهِ یَقْبَلُونَ رَأْسَهُ وَ یَقُولُونَ قَدْ عَلِمْنَا مَا أَرَادَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ مَدُّوا أَیْدِیَهُمْ وَ بَایَعُوهُ بِإِمْرَهًِْ الْمُؤْمِنِینَ وَ شَهِدُوا لَهُ بِالْوَلَایَهًِْ بَعْدَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ جَلَسَ کُلُّ وَاحِدٍ مَکَانَهُ مِنَ الْبِسَاطِ وَ جَلَسَ عَلِیٌّ (علیه السلام) فِی وَسَطِهِ ثُمَّ حَرَّکَ شَفَتَیْهِ فَاخْتَلَجَ الْبِسَاطُ فَلَمْ نَدْرِ کَیْفَ مَرَّ بِنَا فِی الْبَرِّ أَمْ فِی الْبَحْرِ حَتَّی انْقَضَّ بِنَا عَلَی بَابِ مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ فَخَرَجَ إِلَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ کَیْفَ رَأَیْتُمْ أَبَا بَکْرٍ قَالُوا نَشْهَدُ یَا رَسُولَ اللهِ (صلی الله علیه و آله) کَمَا شَهِدَ أَهْلُ الْکَهْفِ وَ نُؤْمِنُ کَمَا آمَنُوا فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) إِنْ صدَقْتُمْ فَقَدْ أُسْقِیتُمْ مَاءً غَدَقاً وَ أَکَلْتُمْ مِنْ فَوْقِکُمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ تَسْلُکُونَ طَرِیقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ فَمَنْ تَمَسَّکَ بِوَلَایَهًِْ عَلِیٍّ (علیه السلام) لَقِیَنِی یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ أَنَا عَنْهُ رَاضٍ.
امام سجاد (علیه السلام)- جابر (رحمة الله علیه) گوید: روزی در مسجد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بودیم که آن حضرت بر ما وارد گردیده... فرمود: «سلمان (رحمة الله علیه)، به خانه‌ی مادرت اُمّ سلمه برو و جاجیم خیبری را بیاور». جابر گوید: سلمان (رحمة الله علیه) خیلی زود جاجیم را آورده و به دستور پیامبر (صلی الله علیه و آله) پهن کرد، سپس به ابوبکر، عمر و عبدالرحمان گفت: «روی جاجیم بنشینید»، و آن‌ها نیز اطاعت کرده و نشستند. سپس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سلمان (رحمة الله علیه) را طلبید، چون نزد آن حضرت آمد، پس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) رازی را با سلمان (رحمة الله علیه) در میان نهاد سپس به وی فرمود: «در گوشه‌ی چهارم بنشین»! پس سلمان (رحمة الله علیه) همان جا نشست، سپس به علی (علیه السلام) امر نمود که در وسط آن فرش بنشیند، سپس به وی فرمود: «آنچه را به تو دستور دادم بگو زیرا سوگند به کسی که مرا به حق به نبوّت برانگیخت، اگر به کوه به گویی روان شود، حتماً راه خواهد افتاد». آنگاه علی (علیه السلام) چیزی زیر لب‌ها زمزمه فرمود، جابر (رحمة الله علیه) گوید: «سپس فرش به حرکت در آمده و آن‌ها را با خود برد». جابر گوید: «از سلمان (رحمة الله علیه) پرسیدم: آن فرش شما را به کجا برد»؟ گفت: «به خدا سوگند چیزی احساس نکردیم تا اینکه فرش ما را بر بالای کوهی بلند نشاند و از آنجا به در غاری رفتیم»، سلمان (رحمة الله علیه) گوید: «پس علی (علیه السلام) برخاسته و آهسته آنان را صدا زد که ناگاه در غار باز شد. و علی (علیه السلام) دوباره به ایشان سلام کرده و آنان همگی باهم پاسخ داده و گفتند: و علیک السّلام و رحمۀ الله و برکاته و بر محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله) و خاتم نبوّت از جانب ما سلام، سلام ما را به او برسان و به آن حضرت بگو: «آن‌ها گواهی به نبوّت تو داده اند همان نبوّتی که سال های زیادی پیش از بعثت شما از آن آگاه شده بودند، و به وصایت شما نیز یا علی (علیه السلام) گواهی می دهیم». سپس علی (علیه السلام) مجدّداً به آنان سلام کرد و آن‌ها نیز جملگی گفتند: «از جانب ما بر تو و بر محمّد (صلی الله علیه و آله) سلام، شهادت می دهیم که تو مولای ما و مولای هرکسی هستی که به محمّد (صلی الله علیه و آله) ایمان آورده است». سلمان (رحمة الله علیه) گوید: «چون آن جماعت این سخن را شنیدند، شروع کردند به گریستن و وحشت کرده از امیرالمؤمنین (علیه السلام) عذرخواهی نمودند و جملگی برخاسته سر مبارک آن حضرت را بوسیده و گفتند: اکنون دریافتیم خواست رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چه بوده و به‌طرف آن حضرت دست دراز کرده و به‌عنوان امیرالمؤمنین با وی بیعت نمودند و به ولایتش پس از محمّد (صلی الله علیه و آله) گواهی می دادند، سپس هرکدام در جای خود بر روی بساط نشسته و علی (علیه السلام) در وسط آن جای گرفته، آنگاه چیزی زیرلب زمزمه فرمود که بساط به حرکت در آمده و نفهمیدیم چگونه ما را با خود برد، از خشکی برد یا دریا، تا اینکه بر در مسجد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ما را بر زمین نشاند، گوید: پس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نزد ما آمده و فرمود: «ای ابوبکر ماجرا را چگونه یافتید»؟ عرض کردند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، ما نیز همان شهادت را میدهیم که اصحاب کهف دادند و همان طور که آن‌ها ایمان آوردند، ما نیز ایمان می آوریم، پس پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اگر راست گفته باشید، به‌راستی که آبی فراوان و گوارا نوشانده شده اید و روزی شما از آسمان و زمین خواهد رسید؛ یا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد؛ یا به‌صورت دسته‌های پراکنده شما را با هم بیامیزد؛ و راه بنی اسرائیل را در پیش خواهید گرفت، پس هرکس به ولایت علی (علیه السلام) پایبند باشد، در روز قیامت درحالی با من دیدار خواهد کرد که من از وی راضی خواهیم بود».
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ یُذِیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ قَالَ سُوءُ الْجِوَارِ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ یُذِیقَ بَعْضَکُم بَأْسَ بَعْض؛ ٍ همسایگی بد.
الباقر (علیه السلام)- وَ یُذِیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ وَ هُوَ أَنْ یَقْتُلَ بَعْضُکُمْ بَعْضاً وَ کُلُّ هَذَا فِی أَهْلِ الْقِبْلَهًِْ.
امام باقر (علیه السلام)- وَ یُذِیقَ بَعْضَکُم بَأْسَ بَعْضٍ؛ عبارت است از اینکه شما یکدیگر را خواهید کشت و تمام [این اعمال] در میان اهل قبله (مسلمانان) صورت می‌گیرد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فِی تَفْسِیرِ الْکَلْبِیِ أَنَّهُ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ قَامَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فَتَوَضَّأَ وَ أَسْبَغَ وُضُوءَهُ ثُمَ قَامَ وَ صَلَّی فَأَحْسَنَ صَلَاتَهُ ثُمَّ سَأَلَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ أَنْ لَا یَبْعَثَ عَلَی أُمَّتِهِ عَذَاباً مِنْ فَوْقِهِمْ وَ لَا مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَ لَا یُلْبِسَهُمْ شِیَعاً وَ لَا یُذِیقَ بَعْضَهُمْ بَأْسَ بَعْضٍ فَنَزَلَ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی سَمِعَ مَقَالَتَکَ وَ إِنَّهُ قَدْ أَجَارَهُمْ مِنْ خَصْلَتَیْنِ وَ لَمْ یُجِرْهُمْ مِنْ خَصْلَتَیْنِ أَجَارَهُمْ مِنْ أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْهِمْ عَذَاباً مِنْ فَوْقِهِمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَ لَمْ یُجِرْهُمْ مِنَ الْخَصْلَتَیْنِ الْأُخْرَیَیْنِ فَقَالَ (علیه السلام) یَا جَبْرَئِیلُ فَمَا بَقَاءُ أُمَّتِی مَعَ قَتْلِ بَعْضِهِمْ بَعْضاً؟ فَقَامَ وَ عَادَ إِلَی الدُّعَاءِ فَنَزَلَ الم أَ حَسِبَ النَّاسُ الْآیَتَیْنِ فَقَالَ لَا بُدَّ مِنْ فِتْنَهًٍْ تُبْتَلَی بِهَا الْأُمَّهًُْ بَعْدَ نَبِیِّهَا لِیَتَبَیَّنَ الصَّادِقُ مِنَ الْکَاذِبِ لِأَنَّ الْوَحْیَ انْقَطَعَ وَ بَقِیَ السَّیْفُ وَ افْتِرَاقُ الْکَلِمَهًِْ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ فِی الْخَبَرِ أَنَّهُ (صلی الله علیه و آله) قَالَ إِذَا وُضِعَ السَّیْفُ فِی أُمَّتِی لَمْ یُرفَعْ عَنهَا إِلَی یَوْمِ القِیَامَهًِْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در تفسیر کلبی آمده است: وقتی این آیه بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نازل شد از جای حرکت نموده و وضویی شاداب گرفت سپس به نماز ایستاد و نماز نیکویی خواند بعد از نماز از خداوند درخواست کرد که امّتش را گرفتار عذاب بالا و پایین ننماید و گرفتار اختلاف و جنگ نکند. جبرئیل نازل شد و گفت: «یا محمّد (صلی الله علیه و آله) خداوند درخواست تو را شنید و آن‌ها را از دو چیز امان داد ولی دو چیز دیگر را اجرا خواهد کرد؛ به آن‌ها امان داد از اینکه عذابی از بالا یا از پایین نازل کند، امّا دو چیز را امان نداد». پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «جبرئیل، دیگر از امّتم چه باقی می‌ماند درصورتی‌که گرفتار جنگ با یکدیگر شوند و یکدیگر را بکشند». باز از جای حرکت کرد و شروع به دعا نمود آن وقت این آیه نازل شد: الم، آیا مردم گمان کردند ... (عنکبوت/۲۱). پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «نه باید حتماً یک آزمایش بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله) باشد تا راستگو از دروغگو تشخیص داده شود چون وحی منقطع شده و شمشیر مانده و اختلاف و ناهماهنگی تا روز قیامت هست».