آیه ۱۶۱ - سوره انعام

آیه قُلْ إِنَّني هَداني رَبِّي إِلى صراطٍ مُسْتَقيمٍ ديناً قِيَماً مِلَّةَ إِبْراهيمَ حَنيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكينَ [161]

بگو: «پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده؛ آيينى استوار [و ضامن سعادت دين و دنيا]؛ آيين ابراهيم؛ كه ايمانى خالص داشت؛ و از مشركان نبود».

۱
(انعام/ ۱۶۱)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قَوْلُهُ قُلْ إِنَّنِی هَدانِی رَبِّی إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ دِیناً قِیَماً مِلَّةَ إِبْراهِیمَ حَنِیفاً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ وَ الْحَنِیفِیَّهًُْ هِیَ الْعَشَرَهًُْ الَّتِی جَاءَ بِهَا إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام).

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- در این کلام خداوند تبارک‌وتعالی: قُلْ إِنَّنِی هَدَانِی رَبِّی إِلَی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ دِینًا قِیَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ المُشْرِکِینَ حنیفیّت همان [اصول] دهگانه هستند که ابراهیم (علیه السلام) آن‌ها را آورد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
القمی، ج۱، ص۲۲۲/ البرهان
۲
(انعام/ ۱۶۱)

الباقر (علیه السلام)- مَا أَبْقَتِ الْحَنِیفِیَّهًُْ شَیْئاً حَتَّی إِنَّ مِنْهَا قَصَّ الشَّارِبِ وَ الْأَظْفَارِ و الْأَخْذَ مِنَ الشَّارِبِ وَ الْخِتَانَ.

امام باقر (علیه السلام)- حنیفیّت، چیزی را باقی نگذاشته است، حتّی چیدن ناخن و گرفتن شارب و ختنه‌کردن نیز از آن جمله است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
نورالثقلین/ البرهان؛ فیه: «شارب» محذوفٌ
۳
(انعام/ ۱۶۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَعَثَ خَلِیلَهُ بِالْحَنِیفِیَّهًِْ وَ أَمَرَهُ بِأَخْذِ الشَّارِبِ وَ قَصِّ الْأَظْفَارِ وَ نَتْفِ الْإِبْطِ وَ حَلْقِ الْعَانَهًِْ وَ الْخِتَانِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- همانا خدای عزّوجلّ خلیل خویش را به‌عنوان حنیفی مخلص برانگیخت و او را به گرفتن شارب و چیدن ناخن و زدن موی زیر بغل و روی عانه و ختنه‌کردن امر کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
وسایل الشیعهًْ، ج۲۱، ص۴۳۷/ البرهان/ نورالثقلین
۴
(انعام/ ۱۶۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ قَد ذَکَرَ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام): دِینُهُ دِینِی وَ دِینِی دِینُهُ وَ سُنَّتُهُ سُنَّتِی وَ سُنَّتِی سُنَّتُهُ وَ فَضْلِی فَضْلُهُ وَ أَنَا أَفْضَلُ مِنْهُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابراهیم (علیه السلام) را یاد کرد... دینش دین من و دین من دین او، سنّت او سنّت من و سنّت من، سنّت اوست، فضل من فضل او است ولی من از او برترم و برتری من برای او یک نوع برتری و فضل است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
نورالثقلین
۵
(انعام/ ۱۶۱)

الحسین (علیه السلام)- مَا أَحَدٌ عَلَی مِلَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) إِلَّا نَحْنُ وَ شِیعَتُنَا وَ سَائِرُ النَّاسِ مِنْهَا بِرَاءٌ.

امام حسین (علیه السلام)- کسی جز ما و شیعه‌ی ما بر آئین ابراهیم (علیه السلام) نمی‌باشد و دیگر مردم از آن بیزارند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
بحار الأنوار، ج۶۵، ص۸۵/ البرهان/ نورالثقلین
۶
(انعام/ ۱۶۱)

الباقر (علیه السلام)- مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ یَدِینُ بِدِینِ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) غَیْرَنَا وَ غَیْرَ شِیعَتِنَا.

امام باقر (علیه السلام)- هیچ‌کس از این امّت جز ما و شیعیان ما در دین ابراهیم (علیه السلام) نیست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
بحار الأنوار، ج۶۴، ص۳۳/ البرهان
۷
(انعام/ ۱۶۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لَعَلِیٍّ (علیه السلام) مَنْ أَحَبَّکَ لِدِینِکَ وَ أَخَذَ بِسَبِیلِکَ فَهُوَ مِمَّنْ هُدِیَ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ قال عز من قائل دینا قیما ملة ابراهیم.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس از نظر امور دینی تو را دوست بدارد و راه و مسیر تو را در پیش بگیرد، پس به راه راست و مستقیم هدایت شده. آیینی استوار [و ضامن سعادت دین و دنیا]؛ آیین ابراهیم؛ که ایمانی خالص داشت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
الأمالی للطوسی، ص۴۹۲/ نورالثقلین
۸
(انعام/ ۱۶۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَی عَشَرَهًِْ أَسْهُمٍ عَلَی شَهَادَهًِْ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ هِیَ الْمِلَّهًُْ وَ الصَّلَاهًُْ وَ هِیَ الْفَرِیضَهًُْ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- اسلام ده بخش است، شهادت بر وحدانیّت خداوند که آن پایه و اساس است، و نماز که آن واجب است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
الخصال، ج۲، ص۴۴۷/ نورالثقلین
۹
(انعام/ ۱۶۱)

الصّادق (علیه السلام)- فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ حَنِیفاً مُسْلِماً قَالَ خَالِصاً مُخْلِصاً لَیْسَ فِیهِ شَیْءٌ مِنْ عِبَادَهًِْ الْأَوْثَانِِ.

امام صادق (علیه السلام)- حَنَیفَاً مُسْلِمَاً؛ خالص و با اخلاص، که هیچ اثری از عبادت بتها در آن نیست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
الکافی، ج۲، ص۱۵/ نورالثقلین
۱۰
(انعام/ ۱۶۱)

الصّادق (علیه السلام)- ِفِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی حَنِیفاً مُسْلِماً قَالَ خَالِصاً مُخْلِصاً لَا یَشُوبُهُ شَیْءٌ.

امام صادق (علیه السلام)- حَنِیفاً مُسْلِماً؛ یعنی خالص که چیزی آن را از حقیقت بیرون نکند و به غرضی آلوده نسازد، و فقط برای خداوند باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۷۸
المحاسن، ج۱، ص۲۵۱/ البرهان
بیشتر