آیه هَلْ يَنْظُرُونَ إِلاَّ أَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ يَوْمَ يَأْتي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ لا يَنْفَعُ نَفْساً إيمانُها لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ في إيمانِها خَيْراً قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ [158]
آيا جز اين انتظار دارند كه فرشتگان به‌سراغشان آيند، يا پروردگارت [خودش] به‌سوى آن‌ها بيايد، يا بعضى از آيات پروردگارت [و نشانه‌هاى رستاخيز]؟! امّا آن روز كه بعضى از آيات پروردگارت [نشانه‌هاى مرگ و عذاب] ظاهر شود، ايمان‌آوردن كسى كه قبلاً ايمان نياورده، يا در ايمانش عمل نيكى انجام نداده، سودى به حالش نخواهد داشت. بگو: «[اكنون كه شما چنين انتظارات نادرستى داريد]، انتظار بكشيد! ما هم انتظار [كيفر شما را] مى‌كشيم»!
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّ رَجُلًا أَتَی أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) إِنِّی قَدْ شَکَکْتُ فِی کِتَابِ اللَّهِ الْمُنْزَلِ قَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَیْحَکَ مَا شَکَکْتَ فِیهِ قَالَ وَ أَجِدُ اللَّهَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ یَقُول هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَةُ وَ قَالَ هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ. لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً فَمَرَّهًًْ یَقُولُ یَأْتِیَ رَبُّکَ وَ مَرَّهًًْ یَقُولُ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ فَقَال أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام)وَ قَوْلُهُ هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ فَإِنَّ ذَلِکَ حَقٌّ کَمَا قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ لَیْسَ لَهُ جَیْئَهًٌْ کَجَیْئَهًِْ الْخَلْقِ وَ قَدْ أَعْلَمْتُکَ أَنَّ رُبَّ شَیْءٍ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ تَأْوِیلُهُ عَلَی غَیْرِ تَنْزِیلِهِ وَ لَا یُشْبِهُ کَلَامَ الْبَشَرِ وَ سَأُنَبِّئُکَ بِطَرَفٍ مِنْهُ فَتَکْتَفِی إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنْ ذَلِکَ قَوْلُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) إِنِّی ذاهِبٌ إِلی رَبِّی سَیَهْدِینِ فَذَهَابُهُ إِلَی رَبِّهِ تَوَجُّهُهُ إِلَیْهِ عِبَادَهًًْ وَ اجْتِهَاداً وَ قُرْبَهًًْ إِلَی اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ أَ لَا تَرَی أَنَّ تَأْوِیلَهُ غَیْرُ تَنْزِیلِهِ وَ قَالَ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ یَعْنِی السِّلَاحَ وَ غَیْرَ ذَلِکَ وَ قَوْلُهُ هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ یُخْبِرُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) عَنِ الْمُشْرِکِینَ وَ الْمُنَافِقِینَ الَّذِینَ لَمْ یَسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ فَقَالَ هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ حَیْثُ لَمْ یَسْتَجِیبُوا لِلهِ وَ لِرَسُولِهِ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَعْنِی بِذَلِکَ الْعَذَابَ فِی دَارِ الدُّنْیَا کَمَا عُذِّبَ الْقُرُونُ الْأَوْلَی فَهَذَا خَبَرٌ یُخْبِرُ بِهِ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) عَنْهُمْ ثُمَّ قَالَ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً یَعْنِی مِنْ قَبْلِ أَنْ تَجِیءَ هَذِهِ الْآیَهًُْ وَ هَذِهِ الْآیَهًُْ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ إِنَّمَا یَکْتَفِی أُولُو الْأَلْبَابِ وَ الْحِجَی وَ أُولُو النُّهَی أَنْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ إِذَا انْکَشَفَ الْغِطَاءُ رَأَوْا ما یُوعَدُونَ.
امام علی (علیه السلام)- هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ المَلائِکَةُ این همه بر حقّ است و آمدن خداوند عزّوجلّ همچون آمدن آفریدگانش نیست که او پروردگار همه چیز است. افزون براین، در کتاب خداوند عزّوجلّ آیاتی هست که تأویل آن‌ها متفاوت از صورت تنزیل آنهاست و با گفتار و کردار آدمی همانند نیست. هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ المَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ. لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً اکنون تو را از مثال هایی دراین‌باره آگاه می سازم و ان‌شاءالله تعالی تو را کفایت می کند. یکی حکایت خداوند عزّوجلّ از سخن ابراهیم (علیه السلام) است در آنجا که فرمود: من به‌سوی پروردگارم می‌روم، او مرا هدایت خواهد کرد!. (صافات/۹۹)». معنای رفتن او به‌سوی پروردگارش، همانا روی‌آوردن به‌سوی او در پرستش و کوشش است. حال دیدی که تأویل این سخن متفاوت از تنزیل آن است؟! و نیز حق تعالی فرمود: برای شما هشت زوج از چهارپایان ایجاد کرد. (زمر/۶). و و با آن‌ها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند و آهن را نازل کردیم که در آن نیروی شدید. (حدید/۲۵). که منظور از نازل‌کردن آن‌ها، آفریدن آن هاست و همچنین فرمود: بگو: «اگر برای خداوند فرزندی بود، من نخستین پرستنده‌ی او بودم»!. (زخرف/۸۱). یعنی جاحدین و انکارکنندگان، پس تأویل این سخن، باطنی متضاد با ظاهرش دارد. حق تعالی در کلام خود: هَلْ یَنظُرُونَ إِلاَّ أَن تَأْتِیهُمُ المَلآئِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ؛ پیامبر ما (صلی الله علیه و آله) را خطاب کرد و فرمود: «آیا منافقان و مشرکان منتظرند تا فرشتگان نزدشان آیند و آن‌ها ایشان را به چشم ببینند، أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ، که منظور از پروردگارت، امر پروردگارت می باشد و نشانه ها همان عذاب در سرای دنیاست؛ همان‌گونه که خداوند امّت های پیشین و مردم قرن های گذشته را عذاب کرد. فرموده است: یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً یعنی پیش از آنکه این آیه و نشانه بیاید و این آیه طلوع آفتاب است از مغرب آن و جز این نیست که خداوندان عقل‌های خالص و خردهای مانع از ناشایست و صاحبان عقول بازدارنده اکتفا می‌کنند به اینکه بدانند که چون پرده برداشته شود آنچه را که وعده داده میشوند ببیند».
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ إِبْرَاهِیمَ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ الْهَمَدَانِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا (علیه السلام) لِأَیِّ عِلَّهًٍْ أَغْرَقَ اللَّهُ فِرْعَوْنَ وَ قَدْ آمَنَ بِهِ وَ أَقَرَّ بِتَوْحِیدِهِ قَالَ لِأَنَّهُ آمَنَ عِنْدَ رُؤْیَهًِْ الْبَأْسِ وَ الْإِیمَانُ عِنْدَ رُؤْیَهًِْ الْبَأْسِ غَیْرُ مَقْبُولٍ وَ ذَلِکَ حُکْمُ اللَّهِ تَعَالَی ذِکْرُهُ فِی السَّلَفِ وَ الْخَلَفِ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنا قالُوا آمَنَّا بِاللهِ وَحْدَهُ وَ کَفَرْنا بِما کُنَّا بِهِ مُشْرِکِینَ فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ إِیمانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنا وَ قَالَ عزَّوَجَلَّ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً وَ هَکَذَا فِرْعَوْنُ لَمَّا أَدْرَکَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِی آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِیلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِینَ فَقِیلَ لَهُ آلْآنَ وَ قَدْ عَصَیْتَ قَبْلُ وَ کُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِینَ* فَالْیَوْمَ نُنَجِّیکَ بِبَدَنِکَ لِتَکُونَ لِمَنْ خَلْفَکَ آیَةً وَ قَدْ کَانَ فِرْعَوْنُ مِنْ قَرْنِهِ إِلَی قَدَمِهِ فِی الْحَدِیدِ قَدْ لَبِسَهُ عَلَی بَدَنِهِ فَلَمَّا غَرِقَ أَلْقَاهُ اللَّهُ تَعَالَی عَلَی نَجْوَهًٍْ مِنَ الْأَرْضِ بِبَدَنِهِ لِیَکُونَ لِمَنْ بَعْدَهُ عَلَامَهًًْ فَیَرَوْنَهُ مَعَ تَثَقُّلِهِ بِالْحَدِیدِ عَلَی مُرْتَفِعٍ مِنَ الْأَرْضِ وَ سَبِیلُ الثَّقِیلِ أَنْ یَرْسُبَ وَ لَا یَرْتَفِعَ فَکَانَ ذَلِکَ آیَهًًْ وَ عَلَامَهًًْ وَ لِعِلَّهًٍْ أُخْرَی أَغْرَقَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ هِیَ أَنَّهُ اسْتَغَاثَ بِمُوسَی (علیه السلام) لَمَّا أَدْرَکَهُ الْغَرَقُ وَ لَمْ یَسْتَغِثْ بِاللَّهِ فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَیْهِ یَا مُوسَی (علیه السلام) لَمْ تُغِثْ فِرْعَوْنَ لِأَنَّکَ لَمْ تَخْلُقْهُ وَ لَوِ اسْتَغَاثَ بِی لَأَغَثْتُهُ.
امام رضا (علیه السلام)- ابراهیم‌بن‌محمّد همدانی گوید: به امام رضا (علیه السلام) گفتم: «به چه دلیل خداوند فرعون را که به او ایمان آورده و به توحید او اقرار کرده بود غرق نمود»؟ فرمود: «چون او وقتی ایمان آورد که کاملا از زندگی مأیوس شده بود و ایمان در وقت اضطرار و یأس هرگز مقبول نیست و این حکم خداست که قبل از او و بعد از او نیز ادامه خواهد داشت. خداوند عزّوجلّ فرمود: هنگامی‌که عذاب [شدید] ما را دیدند گفتند: «هم اکنون به خداوند یگانه ایمان آوردیم و به معبودهایی که همتای او می‌شمردیم کافر شدیم»! امّا هنگامی‌که عذاب ما را مشاهده کردند. (غافر/۸۵۸۴). و خداوند فرموده است: یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً و ایمان فرعون هم بعد از دیدن آثار مرگ بود، چون هنگام غرق‌شدن [به این مضمون سخن] گفت: گفت: «ایمان آوردم که هیچ معبودی، جز کسی که بنی‌اسرائیل به او ایمان آورده‌اند، وجود ندارد و من از مسلمین هستم»!. (یونس/۹۰)». به او خطاب شد: [امّا به او خطاب شد]: الآن؟!! درحالی‌که قبلًا عصیان کردی، و از مفسدان بودی! ولی امروز، بدنت را [از آب] نجات می‌دهیم. (یونس/۹۰). فرعون همواره از فرق سر تا نوک پا غرق در آهن و زره بود، وقتی که خداوند جسد او را به ساحل انداخت، مردم با تعجّب دیدند که بدن او با همه‌ی سنگینی آهن روی آب آمده است و این امری نوظهور و بی‌سابقه بود و نشانه‌ی آن بود که خداوند اراده کرده او را نشانه‌ی عبرت و علامتی برای سایرین قرار دهد. امّا دلیل دیگر غرق‌شدن فرعون این بود که هنگام غرق به‌جای آنکه به درگاه خدا استغاثه کند، متوسّل به موسی (علیه السلام) شد و به او استغاثه نمود و موسی (علیه السلام) هم او را اجابت نکرد، هنگام مناجات او با خدا، خداوند به موسی (علیه السلام) فرمود: «ای موسی (علیه السلام) می‌دانی چرا فرعون را اجابت نکردی؟ چون تو که او را نیافریده بودی، اگر او به من استغاثه کرده بود، هرآینه به فریادش می‌رسیدم و او را نجات می‌دادم».
الصّادق (علیه السلام)- فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ یَعْنِی فِی الْمِیثَاقِ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً قَالَ الْإِقْرَارُ بِِالْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام) وَ الْأَوْصِیَاءِ وَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) خَاصَّهًًْ قَالَ لَا یَنْفَعُ إِیمَانُهَا لِأَنَّهَا سُلِبَتْ.
امام صادق (علیه السلام)- لاَ یَنفَعُ نَفْسًا إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ؛ یعنی در روز میثاق. أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمَانِهَا خَیْرًا، اقرار به انبیاء و اوصیاء و به ویژه امیرمؤمنان (ع. ایمان هیچ‌کس به او سودی نمی‌رساند، چون جان از وی سلب شده است.
الرّضا (علیه السلام)- أَنَّهُ قَالَ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ فَقَالَ الْآیَاتُ هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام) وَ الْآیَهًُْ الْمُنْتَظَرُ هُوَ القائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فَیَوْمَئِذٍ لَا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلِ قِیَامِهِ بِالسَّیْفِ وَ إِنْ آمَنَتْ بِمَنْ تَقَدَّمَهُ مِنْ آبَائِهِ.
امام رضا (علیه السلام)- یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ؛ آیات ائمه (علیهم السلام) هستند و آیه‌ی مورد انتظار قائم آل محمّد (علیهم السلام) است. پس در آن روز کسی که قبل از قیام با شمشیر حضرت ایمان نیاورده باشد، ایمانش برای او سودی نخواهد داشت، اگرچه به پدران گذشته او ایمان داشته باشد.
الصّادق (علیه السلام)- الْآیَاتُ هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام) وَ الْآیَهًُْ الْمُنْتَظَرَهًُْ الْقَائِمُ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فَیَوْمَئِذٍ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلِ قِیَامِهِ بِالسَّیْفِ وَ إِنْ آمَنَتْ بِمَنْ تَقَدَّمَهُ مِنْ آبَائِهِ (علیهم السلام).
امام صادق (علیه السلام)- الْآیَاتُ امامان (علیهم السلام) می‌باشند و الْآیَهًُْ الْمُنْتَظَرَهًُْ قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است در آن روز ایمان کسی که پیش از آن ایمان نیاورده، برای او سودی نخواهد داشت. و اگرچه به پدران گذشته او ایمان داشته باشد.
الصّادق (علیه السلام)- یَعْنِی خُرُوجَ الْقَائِمِ الْمُنْتَظَرِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مِنَّا.
امام صادق (علیه السلام)- مقصود خروج قائم منتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از ما است.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ خَیْثَمَهًَْ عَنْ أَبِی‌جَعْفَر (علیه السلام) فِی قولِهِ تَعَالی یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها إِلَی آخِرِ الْآیَهًِْ قَالَ یَعْنِی مَوَدَّتَنَا وَ نُصْرَتَنَا قُلْتُ أیما {إِنَّمَا} قَدَّرَ اللَّهُ مِنْهُ بِاللِّسَانِ وَ الْیَدَیْنِ وَ الْقَلْبِ قَالَ یَا خَیْثَمَهًُْ نُصْرَتُنَا بِاللِّسَانِ کَنُصْرَتِنَا بِالسَّیْفِ وَ نُصْرَتُنَا بِالْیَدَیْنِ أَفْضَلُ یَا خَیْثَمَهًُْ إِنَّ الْقُرْآنَ نَزَلَتْ أَثْلَاثاً فَثُلُثٌ فِینَا وَ ثُلُثٌ فِی عَدُوِّنَا وَ ثُلُثٌ فَرَائِضُ وَ أَحْکَامٌ وَ لَوْ أَنَّ آیَهًًْ نَزَلَتْ فِی قَوْمٍ ثُمَّ مَاتُوا أُولَئِکَ مَاتَتِ الْآیَهًُْ إِذاً مَا بَقِیَ مِنَ الْقُرْآنِ شَیْءٌ إِنَّ الْقُرْآنَ یَجْرِی مِنْ أَوَّلِهِ إِلَی آخِرِهِ مَا قَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ فَلِکُلِّ قَوْمٍ آیَهًٌْ یَتْلُونَهَا یَا خَیْثَمَهًُْ إِنَّ الْإِسْلَامَ بُدِئَ غَرِیباً وَ سَیَعُودُ غَرِیباً فَطُوبَی لِلْغُرَبَاءِ یَا خَیْثَمَهًُْ سَیَأْتِی عَلَی النَّاسِ زَمَانٌ لَا یَعْرِفُونَ اللَّهَ مَا هُوَ وَ التَّوْحِیدَ حَتَّی یَکُونَ خُرُوجُ الدَّجَّالِ وَ حَتَّی یَنْزِلَ عِیسَی‌بْنُ‌مَرْیَمَ (علیه السلام) مِنَ السَّمَاءِ وَ یَقْتُلَ اللَّهُ الدَّجَّالَ عَلَی یَدَیْهِ وَ یُصَلِّیَ بِهِمْ رَجُلٌ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ (علیهم السلام) أَ لَا تَرَی أَنَّ عِیسَی (علیه السلام) یُصَلِّی خَلْفَنَا وَ هُوَ نَبِیٌّ أَلَا وَ نَحْنُ (علیهم السلام) أَفْضَلُ مِنْهُ.
امام باقر (علیه السلام)- خیثمه گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی آیه: یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ پرسیدم. فرمود: «منظور دوست و یاری ما خانواده است». گفتم: «به مقداری که خداوند مرا توفیق دهد با زبان و دست و قلب در راه شما کوشش می‌کنم». فرمود: «خیثمه! یاری با زبان مانند یاری با شمشیر است و یاری با دو دست بهتر است. قرآن به سه قسمت تقسیم شده یک‌سوّم آن درباره‌ی ما خانواده است و یک‌سوّم درباره‌ی دشمنان ما و یک‌سوّم دستور و احکام است اگر آیه‌ای درباره‌ی گروهی نازل شده باشد که آن‌ها از دنیا رفته‌اند درصورتی‌که منظور و مفاد آیه نیز از بین برود دیگر از قرآن چیزی باقی نمی‌ماند تمام قرآن قابل انطباق است تا وقتی آسمان و زمین پایدار باشد هر گروهی آیه‌ای دارند که آن را می‌خوانند ای خثیمه! اسلام ابتدایش غریب بود و در آینده نیز غریب خواهد شد؛ خوشا به حال غریبان. خثیمه! روزی بر مردم خواهد آمد که خدا و توحید را نشناسند تا ظهور دجال و تا موقعی‌که عیسی‌بن‌مریم (علیه السلام) از آسمان فرود آید و خداوند دجّال را بدست او بکشد و یکی از ما اهل‌بیت بر آن‌ها امامت کند و نماز بخواند، نمی‌بینی عیسی (علیه السلام) پشت سر ما نماز میخواند با اینکه پیامبر است ما از او برتر و بالاتریم».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنَ مُحَمَّدٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً قَالَ یَعْنِی یَوْمَ خُرُوجِ الْقَائِمِ الْمُنْتَظَرِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مِنَّا ثُمَّ قَالَ (علیه السلام) یَا بَابَصِیرٍ طُوبَی لِشِیعَهًِْ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ فِی غَیْبَتِهِ وَ الْمُطِیعِینَ لَهُ فِی ظُهُورِهِ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر گوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً؛ یعنی خروج قائم منتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از بین ما است». سپس فرمود: «ای ابوبصیر! خوشا به حال پیروان قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ما، که در انتظار ظهور وی در زمان غیبت و پیرو او در زمان ظهورش هستند. آنان اولیای خدایند که هیچ ترسی بر آنان نیست و نه دچار نگرانی و غمگینی میشوند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ خُرُوجُ دَابَّهًٍْ مِنَ الْأَرْضِ مِنْ عِنْدِ الصَّفَا مَعَهَا خَاتَمُ سُلَیْمَانَ (علیه السلام) وَ عَصَا موسی (علیه السلام) تَضَعُ الْخَاتَمَ عَلَی وَجْهِ کُلِّ مُؤْمِنٍ فَیُطْبَعُ فِیهِ هَذَا مُؤْمِنٌ حَقّاً وَ تَضَعُهُ عَلَی وَجْهِ کُلِّ کَافِرٍ فَیُکْتَبُ فِیهِ هَذَا کَافِرٌ حَقّاً حَتَّی إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُنَادِی الْوَیْلُ لَکَ یَا کَافِرُ وَ إِنَّ الْکَافِرَ یُنَادِی طُوبَی لَکَ یَا مُؤْمِنُ وَدِدْتُ أَنِّی الْیَوْمَ مِثْلُکَ فَأَفُوزَ فَوْزاً ثُمَّ تَرْفَعُ الدَّابَّهًُْ رَأْسَهَا فَیَرَاهَا مَنْ بَیْنَ الْخَافِقَیْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ بَعْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا فَعِنْدَ ذَلِکَ تُرْفَعُ التَّوْبَهًُْ فَلَا تَوْبَهًٌْ تُقْبَلُ وَ لَا عَمَلٌ یُرْفَعُ وَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
امام علی (علیه السلام)- آمدن دابّهًْ الإرض، از سمت صفا است، انگشتر سلیمان (علیه السلام) و عصای موسی (علیه السلام) با اوست. آن انگشتر را بر روی هر مؤمنی که می‌گذارد، درجای آن نوشته می‌شود: «این مؤمن حقیقی است» و بر روی هر کافری بگذارد نوشته می‌شود «این کافر حقیقی است» تا جایی که مؤمن صدا می‌زند: «ای کافر! وای بر تو». و کافر صدا می‌زند: «ای مؤمن! خوش به حالت! دوست داشتم من هم امروز مثل تو بودم و به چنین سعادتی برسم». سپس دابّهًْ الأرض سر خود را بلند میکند و مردمی که در بین مشرق و مغرب هستند بعد از طلوع خورشید از جانب مغرب به اذن خدا او را می‌بینند در آن وقت دیگر توبه برداشته می‌شود. نه توبه‌ای قبول و نه عملی به‌سوی خدا بالا می‌رود؛ ایمان کسی که پیش از آن ایمان نیاورده یا به هنگام ایمان کار نیکی انجام نداده است، برای او سودی نخواهد داشت.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَیَأْتِیَنَّ عَلَی النَّاسِ لَیْلَهًٌْ بِقَدْرِ ثَلَاثِ لَیَالٍ مِنْ لَیَالِیکُمْ هَذِهِ فَإِذَا کَانَ ذَلِکَ یَعْرِفُهَا الْمُصَلُّونَ یَقُومُ أَحَدُکُمْ فَیَقْرَأُ حِزْبَهُ ثُمَّ یَنَامُ ثُمَّ یَقُومُ فَیَقْرَأُ حِزْبَهُ ثُمَّ یَنَامُ ثُمَّ یَقُومُ فَبَیْنَمَا هُمْ کَذَلِکَ إِذْ مَاجَ النَّاسُ بَعْضُهُمْ فِی بَعْضٍ فَقَالُوا مَا هَذَا فَیَفْزَعُونَ إِلَی الْمَسَاجِدِ فَإِذَا هُمْ بِالشَّمْسِ قَدْ طَلَعَتْ مِنْ مَغْرِبِهَا فَضَجَّ النَّاسُ ضَجَّهًًْ وَاحِدَهًًْ حَتَّی إِذَا صارَتْ فِی وَسَطِ السَّمَاءِ رَجَعَتْ وَ طَلَعَتْ مِنْ مَطْلَعِهَا وَ حِینَئِذٍ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- قطعاً بر مردم شبی می آید که به اندازه‌ی سه شب از این شبهایتان است و چون چنین شود، نمازگزاران آن را می فهمند، یکی از ایشان به پاخواسته، حزبش (ظاهرا منظور قرآن است) را می خواند و می خوابد، سپس به پا می خیزد و حزبش را می خواند و می خوابد، سپس به پا می خیزد و درحالی‌که این گروه در این حالتند، ناگهان بعضی از مردم در بعضی دیگر مخلوط شوند (مردم به هم می ریزند) و می گویند: «این چیست»؟ پس به مساجد پناه می جویند که ناگهان با خورشید مواجه می شوند که از غروب طلوع نموده که مردم یک ضجّه می زنند، تا اینکه خورشید در وسط آسمان قرار می گیرد و برگشته و از محل طلوعش طلوع می کند و در آن هنگام ایمان برای او سودی نخواهد داشت.
الحسین (علیه السلام)- أُوصِیکُمْ بِتَقْوَی اللَّهِ وَ أُحَذِّرُکُمْ أَیَّامَه وَ إِیَّاکُمْ عَلَی أَهْوَالِ ذَلِکَ الْیَوْمِ وَ نَجَّانَا وَ إِیَّاکُمْ مِنْ عِقَابِهِ وَ أَوْجَبَ لَنَا وَ لَکُمُ الْجَزِیلَ مِنْ ثَوَابِهِ عِبَادَ اللَّهِ فَلَوْ کَانَ ذَلِکَ قَصْرَ مَرْمَاکُمْ وَ مَدَی مَظْعَنِکُمْ کَانَ حَسْبُ الْعَامِلِ شُغُلًا یَسْتَفْرِغُ عَلَیْهِ أَحْزَانَهُ وَ یَذْهَلُهُ عَنْ دُنْیَاهُ وَ یُکْثِرُ نَصَبَهُ لِطَلَبِ الْخَلَاصِ مِنْهُ فَکَیْفَ وَ هُوَ بَعْدَ ذَلِکَ مُرْتَهَنٌ بِاکْتِسَابِهِ مُسْتَوْقَفٌ عَلَی حِسَابِهِ لَا وَزِیرَ لَهُ یَمْنَعُهُ وَ لَا ظَهِیرَ عَنْهُ یَدْفَعُهُ وَ یَوْمَئِذٍ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
امام حسین (علیه السلام)- شما را به پرهیزکاری از خدا وصیّت می‌کنم و از ایام او می‌ترسانم... خداوند ما و شما را در هول و هراس چنین روزی کمک کند و از عقاب و کیفر آن نجات بخشد و ثواب بزرگ به ما و شما عنایت کند، ای بندگان خدا! اگر آخرین مسیر شما همین باشد و انتهای سفر ما به اینجا برسد کافی است که انسان تمام اندوه خود را در این راه به کار برد و از دنیا فراموش کند. و پیوسته در راه نجات از این گرفتاری باشد با اینکه تازه پس از مرگ در گرو اعمال خویش است. و از او حساب خواهند کشید. هیچ مدافعی ندارد و هیچ دلسوزی که به او کمک کند. ایمان کسی که پیش از آن ایمان نیاورده یا به هنگام ایمان کار نیکی انجام نداده است، برای او سودی نخواهد داشت.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- صفَاتُ الْقِیَامَهًِْ مِثْلُ قَوْلِهِ تَعَالَی هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا تَأْوِیلَهُ یَوْمَ یَأْتِی تَأْوِیلُهُ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
امام علی (علیه السلام)- صفات قیامت مثل کلام خداوند است که می‌فرماید: آیا انتظاری جز آن دارند که فرشتگان نزدشان بیایند؟ یا پروردگارت؟ یا نشانه‌ای از نشانه‌های خدا بر آن‌ها ظاهر شود؟ روزی که برخی نشانه‌های خدا آشکار شود، ایمان کسی که پیش از آن ایمان نیاورده یا به هنگام ایمان کار نیکی انجام نداده است، برای او سودی نخواهد داشت. بگو: چشم به راه باشید، ما نیز چشم به راهیم.
الباقر (علیه السلام)- إِذَا طَلَعَتِ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا آمَنَ النَّاسُ کُلُّهُمْ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ فَیَوْمَئِذٍ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها.
امام باقر (علیه السلام)- هنگامی‌که خورشید از مغرب طلوع کند، همه‌ی مردم آن روز ایمان می‌آورند ولی آن روز ایمان کسی سود ندارد.
الحسن (علیه السلام)- عَنْ هِشَامِ‌بْنِ‌حَسَّانَ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا مُحَمَّدٍ الحسن‌بْنَ‌علی (علیه السلام) یَخْطُبُ النَّاسَ بَعْدَ الْبَیْعَهًِْ لَهُ بِالْأَمْرِ فَقَالَ أ وَ قَالَ إِنِّی بَرِیءٌ مِنْکُمْ إِنِّی أَری ما لا تَرَوْنَ فَتَلْقَوْنَ {فَتُلْقَوْنَ} إِلَی الرِّمَاحِ وَزَراً وَ إِلَی السُّیُوفِ جَزَراً وَ لِلْعُمُدِ حَطَماً وَ لِلسِّهَامِ غَرَضاً ثُمَّ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
امام حسن (علیه السلام)- هشام‌بن‌حسّان گوید: موقعی‌که مردم با امام حسن (علیه السلام) بیعت کردند از آن حضرت شنیدم فرمود: گفت: «من از شما (دوستان و پیروانم) بیزارم! من چیزی می‌بینم که شما نمی‌بینید». (انفال/۴۸)، و در آنگاه هدف نیزه‌ها، و طعمه شمشیرها، و درهم شکسته گرزها، و هدف تیرها واقع می‌شوید، سپس ایمان‌آوردن افرادی که قبلًا ایمان نیاورده‌اند، یا در ایمانشان عمل نیکی انجام نداده‌اند، سودی به حالشان نخواهد داشت!
الباقر (علیه السلام)- عَنْ حَفْصِ‌بْنِ‌غِیَاثٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ أَبِی (علیه السلام) عَنْ حُرُوبِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ کَانَ السَّائِلُ مِنْ مُحِبِّینَا فَقَالَ لَهُ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) بَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) بِخَمْسَهًِْ أَسْیَافٍ ثَلَاثَهًٌْ مِنْهَا شَاهِرَهًٌْ فَلَا تُغْمَدُ حَتَّی تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا وَ لَنْ تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا حَتَّی تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا فَإِذَا طَلَعَتِ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا آمَنَ النَّاسُ کُلُّهُمْ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ فَیَوْمَئِذٍ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
امام باقر (علیه السلام)- حفص‌بن‌غیاث نقل میکند: مردی از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی جنگ های امیرمؤمنان (علیه السلام) پرسید. [سؤال‌کننده از دوستداران ما بود]. وی گفت: «امام باقر (علیه السلام) فرمود: همانا خدا محمّد (صلی الله علیه و آله) را با پنج شمشیر فرستاده است؛ سه تا از آن‌ها از نیام بیرون شده‌اند و تا پایان جنگ در نیام قرار نمی‌گیرند و جنگ هیچ‌گاه به پایان نمی‌رسد، مگر پس از طلوع خورشید از مغرب. پس هرگاه خورشید از مغرب طلوع کرد، تمامی مردم در آن روز ایمان خواهند آورد و آنگاه ایمان‌آوردن افرادی که قبلًا ایمان نیاورده‌اند، یا در ایمانشان عمل نیکی انجام نداده‌اند، سودی به حالشان نخواهد داشت!
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً یَعْنِی مِنْ قَبْلِ أَنْ تَجِیءَ هَذِهِ الْآیَهًُْ وَ هَذِهِ الْآیَهًُْ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ إِنَّمَا یَکْتَفِی أُولُو الْأَلْبَابِ وَ الْحِجَی وَ أُولُو النُّهَی أَنْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ إِذَا انْکَشَفَ الْغِطَاءُ رَأَوْا ما یُوعَدُون.
امام علی (علیه السلام)- یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ لاَ یَنفَعُ نَفْسًا إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ؛ یعنی پیش از آنکه این نشانه بیاید، ایمان نیاورده است. این نشانه، برآمدن خورشید از مغرب است.
المهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیِّ أَنَّهُ قَالَ: خَرَجَ التَّوْقِیعُ مِنَ النَّاحِیَهًِْ الْمُقَدَّسَهًِْ حَرَسَهَا اللَّهُ بَعْدَ الْمَسَائِل ... أَشْهَدُ أَنَّکَ حُجَّهًُْ اللَّهِ أَنْتُمُ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ أَنَّ رَجْعَتَکُمْ حَقٌّ لَا رَیْبَ فِیهَا یَوْمَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)- محمّدبن‌عبدالله گوید: بعد از پرسش‌های زیادی که مطرح شد، توقیعی از ناحیه مقدس امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) صادر شد که چنین است:... شما نیز حجّت خدایید. شما ابتدا و آغازید و آخر و پایان، و اینکه رجعت شما حقّی بلا شکّ است، روزی که برخی از نشانه‌های پروردگار تو بیاید که ایمان‌آوردن افرادی که قبلًا ایمان نیاورده‌اند، یا در ایمانشان عمل نیکی انجام نداده‌اند، سودی به حالشان نخواهد داشت!
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَتَی أَعْرَابِیٌّ إِلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ أَخْبِرْنِی عَنِ التَّوْبَهًِْ إِلَی مَتَی تُقْبَلُ فَقَالَ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ بَابَهَا مَفْتُوحٌ لِابْنِ آدَمَ (علیه السلام) لَا یُسَدُّ حَتَّی تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ وَ هِیَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- مرد عربی به نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد و پرسید: «به من بگو توبه تا چه وقت پذیرفته می‌شود». پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «برادر عرب باب توبه بسته نمی‌شود تا وقتی‌که خورشید از طرف مغرب طلوع کند و این آیه اشاره به همان است: هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ المَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ و یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ همان طلوع خورشید از مغرب است. ایمان‌آوردن افرادی که قبلًا ایمان نیاورده‌اند، یا در ایمانشان عمل نیکی انجام نداده‌اند، سودی به حالشان نخواهد داشت!
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ النَّاسَ یُوشِکُونَ أَنْ یَنْقَطِعَ بِهِمُ الْعَمَلُ وَ یُسَدَّ عَلَیْهِمْ بَابُ التَّوْبَهًِْ فَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمانِها خَیْراً.
امام علی (علیه السلام)- نزدیک است که عمل از مردم منقطع شود (تلاش ایشان سودی نبخشد) و در توبه به روی آنان بسته شود؛ لاَیَنفَعُ نَفْسًا إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمَانِهَا خَیْرًا.
الصّادق (علیه السلام)- مَا زَالَتِ الْأَرْضُ إِلَّا وَ لِلَّهِ تَعَالَی ذِکْرُهُ فِیهَا حُجَّهًٌْ یَعْرِفُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ وَ یَدْعُو إِلَی سَبِیلِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ لَا یَنْقَطِعُ الْحُجَّهًُْ مِنَ الْأَرْضِ إِلَّا أَرْبَعِینَ یَوْماً قَبْلَ یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ فَإِذَا رُفِعَتِ الْحُجَّهًُْ أُغْلِقَ بَابُ التَّوْبَهًِْ وَ لَنْ یَنْفَعَ نَفْساً إِیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُرْفَعَ الْحُجَّهًُْ أُولَئِکَ شِرَارُ مَنْ خَلَقَ اللَّهُ وَ هُمُ الَّذِینَ تَقُومُ عَلَیْهِمُ الْقِیَامَهًُْ.
امام صادق (علیه السلام)- پیوسته زمین دارای حجّت و امام از جانب خدای بزرگ است که عارف به حلال و حرام است و مردم را به راه خدا دعوت میکند و هیچ‌وقت زمین بدون حجّت نخواهد بود، مگر چهل روز قبل از برپاشدن قیامت. وقتی حجّت از روی زمین برداشته شد دیگر در توبه بسته می‌شود و اگر کسی قبلا ایمان نیاورده باشد بعد از آن دیگر ایمان آوردن برایش سودی نخواهد داشت. چنین مردمی بدترین خلق خدا هستند و قیامت بر همین مردم به پا می‌شود.