آیه كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ كُرْهٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَ أللهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ [216]
جهاد در راه خدا، بر شما مقرّر شده؛ در حالى که برایتان ناخوشایند است. چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید، حال آنکه خیر شما در آن است؛ و یا چیزى را دوست داشته باشید، حال آنکه شرّ شما در آن است. و خدا مى‌داند و شما نمي‌دانید.
علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ کُرْهٌ لَکُمْ نَزَلَتْ بِالْمَدِینَهًِْ وَ نَسَخْتْ آیَهًَْ کُفُّوا أَیْدِیَکُمْ الَّتِی نَزَلَتْ بِمَکَّهًْ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) آیه: کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ کُرْهٌ لَکُمْ در مدینه نازل شد و آیه‌ی کُفُّوا أَیْدِیَکُمْ که در مکّه نازل شده بود را منسوخ کرد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ الْجِهَادُ فَرْضٌ عَلَی جَمِیعِ الْمُسْلِمِینَ لِقَوْلِ اللَّهِ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ فَإِنْ قَامَتْ بِالْجِهَادِ طَائِفَهًٌْ مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَسِعَ سَائِرَهُمُ التَّخَلُّفُ عَنْهُ مَا لَمْ یَحْتَجِ الَّذِینَ یَلُونَ الْجِهَادَ إِلَی الْمَدَدِ فَإِنِ احْتَاجُوا لَزِمَ الْجَمِیعَ أَنْ یُمِدُّوهُمْ حَتَّی یَکْتَفُوا قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً وَ إِنْ دَهِمَ أَمْرٌ یُحْتَاجُ فِیهِ إِلَی جَمَاعَتِهِمْ نَفَرُوا کُلُّهُمْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالًا وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ.
امام علی (علیه السلام) جهاد بر تمام مسلمین واجب است؛ بنا بر قول خداوند: کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ پس اگر گروهی از مسلمین برای جهاد برخاستند، دیگر مسلمانان تا زمانی که جهادگران نیازی به کمک آن‌ها نداشته باشند، می‌توانند از شرکت در جهاد سرباز زنند. امّا اگر احتیاج داشتند، بر همه واجب است به آن‌ها کمک کنند تا قدرتمند شوند. خداوند عزّوجلّ فرمود: شایسته نیست مؤمنین همگی [به‌سوی میدان جهاد] کوچ کنند. (توبه/۱۲۲) و چنانچه کاری ناگهانی پیش آمد که به کمک همه‌ی آن‌ها نیاز شد، پس تمامشان [باید] ترک خانه کنند؛ چرا که خداوند فرمود: [همگی به‌سوی میدان جهاد] حرکت کنید سبکبار باشید یا سنگین بار! و با اموال و جان‌های خود، در راه خدا جهاد نمایید. (توبه/۴۱)
الصّادق (علیه السلام)- عَن الجَمِیلِ الدَّرّاجِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ قَالَ: فَقَالَ هَذِهِ کُلُّهَا تَجْمَعُ الضُّلَّالَ وَ الْمُنَافِقِینَ وَ کُلَّ مَنْ أَقَرَّ بِالدَّعْوَهًِْ الظَّاهِرَهًِْ.
امام صادق (علیه السلام) جمیل‌دراج گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی [این دو] سخن خداوند: کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ و یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ سؤال کردم. پس فرمود: همه‌ی گمراهان، منافقان و تمام کسانی که به دعوت ظاهری اقرار می‌کنند، منظور این خطاب آیه هستند. [و باید به جهاد بروند و روزه بگیرند].
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَمَّا الرُّخْصَهًُْ الَّتِی ظَاهِرُهَا خِلَافُ بَاطِنِهَا وَ الْمُنْقَطِعُ الْمَعْطُوفُ فِی التَّنْزِیلِ هُوَ أَنَّ الْآیَهًَْ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ کَانَتْ تَجِیءُ بِشَیْءٍ مَا ثُمَّ تَجِیءُ مُنْقَطِعَهًَْ الْمَعْنَی بَعْدَ ذَلِکَ وَ تَجِیءُ بِمَعْنَی غَیْرِهِ ثُمَّ تَعْطِفُ بِالْخِطَابِ عَلَی الْأَوَّلِ مِثْلُ قَوْلِهِ تَعَالَی ... أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ ثُمَّ قَالَ تَعَالَی فِی الْأَمْرِ بِالْجِهَادِ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَ عَسی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ.
امام علی (علیه السلام) [در قرآن گاهی در بین جملاتی که در مورد یک موضوع سخن می‌گویند، ناگهان، حرف قطع و موضوع دیگری مطرح می‌شود این موارد و این] فاصله‌ای که بین آیات رخ می‌دهد. و به نحوی است که کلام قبل و بعدش [از لحاظ موضوع] مخالف یکدیگر هستند و آیه‌ها از یکدیگر قطع می‌شوند و به ماقبل معطوف می‌شوند در کتاب خدا به این نحو است که گاهی آیه‌ای به بیان مطلبی می‌پردازد، سپس آیه‌ی بعد از نظر معنایی، از آن قطع می‌شود و در موضوع دیگری سخن می‌گوید، بعد از آن [مجدّداً] آیه به کلام سابق باز می‌گردد؛ مانند این کلام خداوند ... أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ سپس [موضوع را عوض کرده و] درباره‌ی جهاد می‌فرماید: کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَ عَسی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ.